//اختلال شخصیت اجتنابی

اختلال شخصیت اجتنابی

برای همۀ ما پیش آمده که در موقعیتی هایی احساس خجالت و کم رویی داشته باشیم و بخواهیم موقعیت را ترک کرده یا  سکوت کنیم و از برقراری تعامل با دیگران بپرهیزیم. این یک تجربۀ شایع در میان افراد مختلف است و مسئله چندانی مهمی هم نیست. احتمالا با گذشت زمانی اندک به شرایط عادی برگشته و می توانیم خود را در موقعیت پیدا کنیم. این مسئله زمانی نگران کننده است که این خجالت زدگی، زندگی عادی و روزمرۀ فرد را دچار اختلال کرده و توانایی هر گونه برقراری ارتباط با موقعیت های اجتماعی را از او سلب کند و این درست همان چیزی است که آن را “اختلال شخصیت اجتنابی” می نامند.

 

اختلال شخصیت اجتنابی چیست؟

به یاد می آورید آخرین باری که در صحبت کردن با کسی یا تعامل در یک موقعیت اجتماعی مشکل داشتید چه زمانی بود؟ چقدر برای شما احساس بدی داشت که مجبور شدید در آن موقعیت اجتماعی شرکت کنید؟ چقدر زمان گذشت تا بتوانید کنترل احساسات خود را در دست گرفته و به موقعیت برگردید؟ احتمالا زمان زیادی را طی نکرده اید. اما برای کسی که دچار اختلال شخصیت اجتنابی یا همان اختلال شخصیت دوری گزین است، حتی حضور در چنین موقعیت هایی بسیار دشوار بوده و برقراری تعامل را تقریبا غیرممکن می پندارند. علت این اختلال، به سایر ویژگی های فرد مانند عزت نفس بسیار پایین و ترس از طرد شدن، مربوط می شود. به همین سبب قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی که ممکن است منجر به برانگیختن چنین احساساتی در آنان شود، کاملا آن ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بدان معنی است که آن ها تمایل دارند تا حد امکان از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند و در ایجاد روابط سالم با مشکل مواجه شوند.

از آنجا که فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، ترس شدیدی از طرد شدن داشته و برآیندهای مثبتی نسبت به خود ندارد، معتقد است که همۀ اعمال و رفتار و گفتارش برای سایرین احمقانه به نظر می رسد. در نتیجه، تنهایی و عدم ارتباط با دیگران را، آسان تر از طرد شدن و احمق به نظر رسیدن می دانند. برای کسانی که از اختلال شخصیت اجتنابی رنج می برند، این تنهایی اغلب می ‌تواند بر شخصیت آن ها اثرگذار باشد و تعاملات حرفه ‌ای، اجتماعی و ضروری آنان را به خطر بیندازد.

 

علائم و نشانه های اختلال شخصیت اجتنابی

چندین علامت و نشانۀ مختلف وجود دارد که اغلب برای تشخیص اختلال شخصیت اجتنابی استفاده می شود. اگر چه که بهتر است این تشخیص توسط روانشناس یا روانپزشک صورت گیرد اما به طور کلی می توان ویژگی های افراد دارای این اختلال را در  در موارد زیر خلاصه کرد:

  • از هرگونه پیشنهاد یا انتقاد یا عدم تایید پیشنهادات و اقداماتشان به شدت آسیب می بینند.
  • فاقد هرگونه رابطۀ نزدیک و صمیمی در یک محیط شخصی یا حرفه ای هستند.
  • از موقعیت هایی که ممکن است احتمال ارتباط و تماس با افراد دیگر را افزایش می دهد، دوری می کند.
  • اغلب مشاغل، تفریحات یا فعالیت هایی را برمی گزینند که تعامل با دیگران در آن ها محدود است.
  • به دلیل ترس از خطا کردن، خجالت و شرم شدیدی در موقعیت های اجتماعی دارند.
  • نسبت به خود احساس حقارت یا عدم جذابیت اجتماعی شدیدی دارند.
  • اغلب از ریسک کردن، امتحان کردن چیزهای جدید یا تجربۀ موقعیت های تازه می پرهیزند.
  • نسبت به صحبت کردن با دیگران یا درگیر شدن در مسائل، بی میلی شدیدی دارند.

همانگونه که گفته شد، ممکن است تعدادی از این علائم، در هر یک از ما در یک مقطع زمانی رخ دهد،  اما کسی که اختلال شخصیت اجتنابی را تجربه می کند، تقریبا تمام زندگی خود را با این محدودیت ها می گذراند. برای آن ها بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است که از محیط امن خود خارج شوند یا هر کاری انجام دهند که ممکن است منجر به تجربۀ احساسات ناخوشایند شود. هر اشتباهی، هرچند کوچک یا پیش پا افتاده برای دیگران، می تواند برای فردی که از این اختلال رنج می برد، فاجعه بار تلقی شود. این منجر به اجتناب کامل از تمام تعاملات ممکن برای جلوگیری از اشتباهات و احساس شرم زدگی می شود.

اختلال شخصیت دوری گزین

آمارهای مربوط به اختلال شخصیت دوری گزین

اگر هرگز در مورد اختلال شحصیت دوری گزین نشنیده اید، یا کمی بیشتر در مورد آن کنجکاو هستید، دانستن برخی از آمارهای مرتبط می تواند راه جالبی برای کسب اطلاعات بیشتر باشد. این آمارها میزان شیوع این اختلال و همچنین برخی از حقایق دیگر مربوط به آرایش افرادی که قبلا از آن رنج می برده اند و اکنون رو به بهبود هستند را نشان می دهد:

  • تقریبا 0.5% تا 1% از جمعیت عمومی جهان دچار اختلال شخصیت دوری گزین هستند.
  • تقریباً 10% از بیماران سرپایی مراجعه کننده به روانپزشک، با این اختلال روبرو هستند.
  • حدود 50% از افرادی که مبتلا به اختلال پانیک (هراس) یا آگورافوبیا (ترس از مکان های شلوغ) تشخیص داده شده اند، مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی نیز هستند.
  • 40% از افرادی که مبتلا به فوبیای اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی هستند، از اختلال شخصیت دوری گزین نیز رنج می برند.

 

تفاوت اختلال شخصیت اجتنابی با میل به تنهایی

وقتی آمار و حقایق مربوط به این اختلال را می شنوید، ممکن است به اختلالات شخصیت دیگری فکر کنید که در آن افراد تمایل به تنهایی دارند. ممکن است احساس کنید که تنها بودن چندان بد هم نیست، زیرا مواقعی وجود دارد که تنهایی به فرد کمک می کند. اما این میل به تنهایی لزوما به معنی اختلال شخصیت اجتنابی نیست. همان افرادی که گاهی دوست دارند تنها باشند، مواقع دیگری وجود دارد که واقعا مایلند در کنار دیگران بگذرانند. گاهی دوست دارند که خبرهای خوبشان را با دیگران به اشتراک بگذارند یا مایلند سراغی از دوستان قدیمی خود بگیرند. حتی اگر تمایلی به حضور فعالانه در کنار دیگران نداشته باشند، به یک جفت کفش جدید و یا ابزار و وسایل تازه نیاز دارند و آن ها را تهیه می کنند.

اما در مورد فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی چنین نیست. این کارهای روزمره که ممکن است دیگران بدون فکر کردن انجام دهند، برا فرد مبتلا تقریبا غیرممکن است. فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی مایل به برقراری همه این روابط و تعاملات است و دوست دارد مانند دیگران زندگی نرمالی داشته باشد، اما تفاوت این است که او احساس می کند توانایی چنین کاری را ندارد. این افراد حتی در زمان فکر کردن به انجام این کارها، دچار احساس اضطراب و ترس می شوند! این ترس و اضطراب همیشه در نهایت پیروز می شود، زیرا حتی اگر موفق به انجام این امور شوند یا با کسی صحبت کنند، اضطراب و ترس در پس ذهن آن ها همواره کمین کرده است.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، حتی اگر موفق شوند به فروشگاه بروند و آن کفش های جدیدی که نیاز دارند را بردارند، نگران هستند که اطرافیان، آن ها را قضاوت کنند یا احساس می کنند کار اشتباهی انجام داده ‌اند. هر کلمه ای که می گویند قبل از صحبت کردن به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند و ممکن است همچنان ترس داشته باشند که چیز اشتباهی گفته باشند. در جایی که بسیاری از ما به سادگی و بدون فکر زیاد صحبت می کنیم، یک طغیان ناخواسته از سوی فردی با این اختلال وحشتناک است. در واقع اگر برخی از ما دوست داریم هر چند وقت یک بار تنها در خانه بنشینیم، فردی که این اختلال را دارد دوست دارد هر چند وقت یک بار با افراد دیگر بیرون برود.

اختلال شخصیت اجتنابی

درمان اختلال شخصیت اجتنابی

اگر وجود این اختلال در فردی تشخیص داده شود چه اتفاقی می افتد؟ آیا این بدان معناست که درمانی وجود دارد یا چیزی است که فقط باید آن را پذیرفت و با آن زندگی کرد؟ در واقع پاسخ می تواند هر دوی این موارد باشد. می توان گفت که هیچ درمان واقعی، قطعی و کاملی برای اختلال شخصیت اجتنابی وجود ندارد. اما این کاملا بدان معنا نیست که فقط باید با آن کنار آمد. در حالی که هیچ چیز نمی تواند آن را به طور کامل درمان کند و همه چیزهایی که با این اختلال همراه است را برای همیشه از بین ببرد، قطعا راه هایی وجود دارد که می تواند در بهبود زندگی و تخفیف در بروز علائم افراد مبتلا به این اختلال موثر باشد.

در مرحلۀ نخست، استفاده از برخی داروها می تواند شروع مناسبی باشد. داروهای ضد افسردگی می توانند در بهبود برخی از عوارض جانبی این اختلال، از جمله افسردگی ناشی از تنهایی، اثرگذار باشند. علاوه بر این می توانند در مقابله با ترس از طرد شدن و حساسیت به آن در هنگام وقوع نیز کمک کنند. انواع دیگری از داروها، اگرچه به درمان خود اختلال کمکی نخواهد کرد، اما ممکن است برای کمک به درمان علائم یا عوارض جانبی این اختلال موثر باشند. البته این داروها به هیچ وجه نباید بدون تجویز پزشک متخصص مصرف شود و مصرف بی رویه و دز نامناسب آن ها می توانند اثر عکس داشته باشد.

علاوه بر درمان های شیمیایی، روان درمانی نیز می تواند جنبه بسیار مهمی از درمان اختلال شخصیت اجتنابی باشد. این کار به مبتلایان کمک می‌کند تا بتوانند ارتباطات خود را افزایش داده و همچنین روابط سالم تر و صمیمی تری برقرار کنند. جلسات روان درمانی به فرد کمک می کند تا به آرامی شروع به انشعاب تعاملات و بهبود زندگی خود کرده و لذت بیشتری را تجربه کند.

باید به این نکته توجه داشت که تشخیص اختلال شخصیت اجتنابی در فرد، به معنای پایان زندگی و شروع ناامیدی نیست. همانگونه که گفته شد انجام درمان های دارویی یا روان درمانی، می توانند به شکل موثری نشانه ها و علائم اختلال شخصیت اجتنابی را تخفیف دهد و به بهبود زندگی فرد مبتلا کمک کند. در این موارد مخصوصا حضور یک مشاور یا روان درمانگر در کنار فرد می تواند فرآیند بهبود وی را تسریع کند.

 


سوالات متداول

 چگونه اختلال شخصیت اجتنابی را از خجالت زدگی های معمولی تشخیص دهیم؟

خجالت زدگی یک اغلب یک احساس گذرا و موقت است که در برخی موقعیت های تازه یا حساس برای افراد ایجاد می شود و می تواند به مرور زمان و با افزایش و تکرار تعاملات، از بین برود. در حالی که علائم اختلال شخصیت اجتنابی، عموما در افراد پایدار بوده و نه تنها با مرور زمان از بین نمی رود، بلکه موجب ترک موقیعت ها و ایجاد اختلال در زندگی عادی فرد می گردد.

 اختلال شخصیت اجتنابی با میل به تنهایی در برخی موقعیت های خاص، چه تفاوتی دارد؟

میل به تنهایی که ممکن است در موقیعت هایی مانند پس از بحران ها یا تجربه های ناگوار، در افراد ایجاد گردد نیز، عموما یک احساس موقتی است که افراد به میل خود انجام می دهند. افراد ممکن است مدتی پس از یک واقعه ناگوار احساس غم و ناراحتی شدید کنند و نتوانند به خوبی با دیگران در ارتباط باشند. پس از مدتی با تعدیل احساسات و کنار آمدن با واقعه میل به تنهایی نیز کمرنگ تر می شود. اما در اختلال شخصیت اجتنابی، فرد علی رغم میل به برقراری روابط و داشتن یک زندگی عادی، در این باره احساس ناتوانی کرده و نمی تواند آن را عملی کند.

 اختلال شخصیت اجتنابی چه خطراتی برای فرد مبتلا به همراه خواهد داشت؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری گزین و یا اجتنابی، عموما به دلیل احساسات منفی و نگران کننده ای که درباره خود و نوع قضاوت دیگران نسبت به خود دارند، در معرض خطر ابتلا به افسردگی و یاس و ناامیدی شدید قرار دارند. زندگی فردی و اجتماعی آن ها تحت تاثیر علائم اختلال شدیدا تحت تاثیر قرار دارد و ممکن است هرگز نتوانند یک دوستی واقعی، یک رابطه عاشقانه، یک شغل حرفه ای و… را تجربه کنند. این احساسات می تواند آنان را تا سر حد افکار خودکشی و یا اقدام به آن نیز پیش ببرد.

 آیا درمان می تواند در بهبود اختلال شخصیت دوری گزین، موثر باشد؟

روان درمانی و دارودرمانی در کنار یکدیگر می توانند در کاهش علائم این اختلال اثر قابل توجهی بر جای بگذارند. گرچه ممکن است بسته به سطح علائم و شدت اختلال میزان اثرگذاری درمان نیز متفاوت خواهد بود، با این حال، شروع به موقع فرآیند درمان، ادامه و استمرار آن و همچنین کمک به فرد مبتلا در این مسیر، می تواند اثرات آن را دو چندان کند.

2023-01-16T19:42:50+03:30توسط |دسته‌ها: اختلالات شخصیت|8 دیدگاه

8 دیدگاه

  1. Avatar
    Mehdi مارس 23, 2022 در 9:52 ب.ظ پاسخ

    سلام خسته نباشید .
    من فکر میکنم اختلالات روانی زیادی دارم .
    میخواستم کتابی معرفی کنید که انواع اختلالات شخصیتی را توضیح دهد

    • دکتر شقایق درویشی
      دکتر شقایق درویشی مارس 26, 2022 در 7:18 ب.ظ پاسخ

      کتاب عوامل شکل گیری شخصیت
      تالیف شقایق درویشی
      نشر مدیران اندیشه

      • Avatar
        مریم آگوست 5, 2022 در 7:27 ب.ظ پاسخ

        سلام من اختلال دوری گزین هستم خیلی رنج میبرم اضطراب زیادی دارم متاهلم اما احساس تنهایی میکنم 35 سالمه امیدی به درمان من هست با وجود تحصیلات زیاد سرکار نمیرم افسردگی گرفتم

        • دکتر شقایق درویشی
          دکتر شقایق درویشی ژانویه 24, 2023 در 4:34 ب.ظ پاسخ

          سلام
          حتما از یک متخصص کمک بگیرید.
          برای راهنمایی بیشتر با کلینیک تماس بگیرید همکاران من در کلینیک راهنمایی تون میکنن
          02188217088

  2. Avatar
    مریم ژانویه 14, 2023 در 1:32 ب.ظ پاسخ

    سلام من دوری گزین هستم بسیار رنج میبرم یک پسر دارم بعد از بچه حالم خیلی خراب شده کنترل رو اضطرابم ندارم واقعن خسته ام 35سالمه امیدی به درمان هست؟

    • دکتر شقایق درویشی
      دکتر شقایق درویشی ژانویه 23, 2023 در 8:14 ب.ظ پاسخ

      سلام و وقت بخیر
      حتما مراجعه به روانشناس میتونه برای حل مشکلی که دارید کمکتون کنه.

  3. Avatar
    BABAK جولای 18, 2023 در 9:16 ب.ظ پاسخ

    اگر همسر و یا اعضای خانوادتون دارای این اختلال است .از زندگیتون سریعا حذفشون کنید .اینها فاقد درک احساسات و عواطف انسانی هستند .بشدت فرزندان خودرو تخریب میکنند .فرزندانی که پدر و مادرشون دچاراختلال شخصیتی اجتنابی و اسکیزوعید هستند هر ساعت از زندگیشون شکنجه روانی میشند.عمر خودرو تلف نجات و درمان این افراد نکنید چون فایده ای ندارد.تاکید میکنم فقط و فقط حذفشون کنید . شماره همراه خود را تعویض کنید به هیچ عنوان کوچکترین تماس با این افراد نداشته باشید .شما لیاقت یک زندگی شاد و بدون استرس را دارید .شما به عنوان یک انسان حق دیده شدن و با ارزش بودن را دارید.از تجربیات دیگران که با این افراد زندگی کردند استفاده کنید .زندگی با این افراد جز بدبختی و مریضی چیزی دیگری نصیب شما نمیشود.نکته مهم به خاطر این افراد با دیگران قطع رابطه نکید و هواستان باشد اینها از نظر دیگران ادمهای ساکت و مودب هستند .اگر مادرتان یا شریک زندگیتون دچار این اختلال است تماس فیزیکی و احساسی خودرو قطع کنید .سعی کنید خودتون اشپزی کنید چون این افراد اهمیتی به تغذیه نمیدهند و همیشه شمارو مجبور میکنند غذاهای تکراری و بی کیفیت بوخورید .اینها به صورت حرفه ای سعی میکنند شمارو تنها و گوشه گیر کنند .اگر نمیتوانید از شریک زندگی خود جدا بشید حتما یه پارتنر داشته باشید که نیاز عاطفی شمارو رو بر طرف کند.در روابط اجتماعی سعی کنید تنها بروید چون اینها با رفتارهای مسخرشون ابروی شمارا خواهند برد .اخرین مریض اجتنابی که داشتم شوهرش افسردگی شدیدی داشت و دچار بیماری عجیبی شده بود که ناشناخته بود و میگفت همسرم 90 درصد حرفاش در مورد عروس هلندیه . 10 درصد دیگش در مورد سریال ترکی که میبینه. توصیه من به انواع یه روانشناس حرفه ای شخصیت اجتنابی فقط با اختلال شخصیت نمایشی قادر بدون مشکل زندگی کنه.درمانشون از مرزی ها هم سختر .توصیه من به اطرفیان این افراد که برای درمان اینها رو وادار میکنند مراجعه کنند.یا حذفشون کنید یا بذارین زندگی خودشونو همونجور ادامه بدهند .از همکاران خود بابت رک بودن عذر خواهی میکنم .

  4. Avatar
    مهتاب نوامبر 9, 2023 در 5:13 ب.ظ پاسخ

    جواب به بابک
    خودت حتما برو روانپرشک اصلا ول کشتن تو، توی جامعه خطرناکه ،خودت چند تا بیماری روانی با هم داری

دیدگاه خود را بنویسید

Open chat
24ساعته پاسخگوی شما هستیم