درمان اختلال دوقطبی

درمان اختلال دوقطبی با توجه به نوع و شدت پیشروی این اختلالات طی جلسات متعدد انجام می‌ شود . روانشناس در طی این جلسات به بررسی و ارزیابی ویژگی ها و  رفتارهای فرد مبتلا به این اختلال می پردازد تا بهترین و موثرترین طرح درمان را برای وی بیابد .

یک روانشناس خوب با تشخیص بهترین طرح درمان اختلال دو قطبی می تواند بر روی جلوگیری از پیشروی این اختلال و در نهایت مهار این اختلال بسیار موثر واقع شود . طرح درمان زمانی مفید و کارآمد است و می ‌تواند بر روی این اختلال تأثیرگذار باشد ، که در کنار دارو درمانی از روان درمانی و جلسات مشاوره استفاده شده باشد .

اختلال دو قطبی از آن دسته از اختلال ‌ها است که با گذشت زمان امکان برگشت آن وجود دارد . پس یکی دیگر از ویژگی‌ های طرح درمان موثر ، درمان و کنترل طولانی مدت بیمار است .

بسیاری از افراد با استفاده از روش ‌های درمانی اشتباه ، نه تنها باعث بهبود اختلال دوقطبی نمی ‌شوند ، بلکه باعث تشدید آن نیز می‌ شوند . ما قصد داریم شما را با شیوه های درمانی این اختلالات آشنا کنیم تا بتوانید به بهترین شکل از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید و در نهایت آن را درمان کنید .

اختلال دوقطبی چیست ؟

اختلال دوقطبی از دسته اختلالات خلقی و مغزی  است که در خلق و خوی فرد ، سطح انرژی ، توانایی انجام کارهای مختلف و … تغییراتی ایجاد می کند . ابتلا به این اختلال باعث بروز نوسانات روحی و خلقی شدید همچون شیدایی و افسردگی می شود . از این رو به این اختلال افسردگی شیدایی نیز گفته می شود .

اختلال دوقطبی در چندین دوره رخ می دهد :

  • افسردگی
  • شیدایی یا مانیک
  • شیدایی خفیف یا هیپومانیک

انواع اختلال دوقطبی :

افرادی که به اختلال دو قطبی مبتلا می شوند ، با توجه به مدت و شدت بروز دوره های افسردگی ، شیدایی و شیدایی خفیف به ۴ دسته تقسیم می شوند که مهمترین آن ها دسته اول و دسته دوم می باشد که نیاز به درمان سریع اختلال دوقطبی خود دارند .

اختلال دوقطبی نوع 1

دسته اول افرادی هستند که به اختلال دوقطبی نوع ۱ مبتلا می شوند . در این نوع ، فرد در ابتدا به یک یا چند دوره شیدایی دچار می شود و در اکثر مواقع پس از آن به یک یا چند دوره افسردگی مبتلا شود و همچنین فرد ممکن است جنون را تجربه کند .

اختلال دو قطبی نوع 2

دسته دوم افرادی هستند که به اختلال دو قطبی نوع ۲ مبتلا می شوند . در این نوع ، فرد به افسردگی شدید طولانی مدت ( چندین دوره ) مبتلا می شود و پس از آن به شیدایی خفیف یا همان هیپومانیک دچار می شود . در این نوع فرد ممکن است دیوانگی را تجربه کند . و باید هرچه سریع تر برای درمان اختلال دوقطبی اقدام کنند.

دسته سوم افرادی هستند که دارای نوسانات خلقی و روحی هستند که این نوسانات بیش از ۴ بار در طول یک سال اتفاق می افتد . این دسته از افراد به اختلال دوقطبی متناوب سریع مبتلا هستند .

توجه: افرادی که به اختلال دوقطبی متناوب مبتلا هستند ، ممکن است نوع اختلال آن ها از نوع ۱ و یا نوع ۲ باشد .

دسته چهارم افرادی هستند که دارای نوسانات خلقی و مغزی هستند اما شدت این نوسانات در حد اختلال دو قطبی نیست . این دسته از افراد به اختلال خلق ادواری مبتلا هستند .

توجه : افرادی که به اختلال خلق ادواری مبتلا هستند ، بهتر است هر چه سریع تر درمان شوند ، چرا که در صورت عدم درمان ممکن است فرد به اختلال دو قطبی مبتلا شود .

علائم اختلال دوقطبی 

به طور کلی می توان گفت اگر در طول زندگی خود با فردی روبه‌ رو شدید که چند روز بسیار غمگین و افسرده هستند و چند روز بسیار پر انرژی و خوشحال هستند ، می توان گفت که آن فرد به احتمال زیاد به اختلال دوقطبی مبتلا است .

از علائم افراد مبتلا به دو قطبی در دوره افسردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • احساس اندوه و ناراحتی که با اتفاقات خوب از بین نمی رود
  • عدم لذت بردن و احساس خوشنودی کردن از چیزهایی که قبلا از آن ها لذت می بردند
  • گریه های شدید
  • احساس بی قراری و استرس متداوم
  • زودرنجی های بی دلیل
  • فرار از جمع و میل به تنها بودن
  • نداشتن تمایل برای انجام امور روزانه و کارهای مختلف
  • نداشتن عزت نفس و احساس پوچی و بی ارزشی کردن
  • عدم تمرکز و دقت
  • عدم توانایی تصمیم گیری
  • کاهش وزن
  • وجود مشکل و گاهی بروز اختلال در هنگام خوابیدن
  • عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی

از علائم افراد مبتلا به دو قطبی در دوره شیدایی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • انرژی بسیار زیاد
  • سرشار از ایده های مهیج
  • احساس بهتر بودن و برتری نسبت به بقیه افراد
  • افزایش تمایل به رابطه جنسی
  • عدم توانایی در خوابیدن در زمان مناسب و به اندازه کافی
  • خرج کردن غیر معقول
  • صمیمی شدن سریع با افراد
  • تند حرف زدن
  • رفتارهای نامعقول و تصمیم گیری بی فکر
  • جنب و جوش زیاد

دلایل بروز اختلال دوقطبی چیست ؟

محققان پس از تحقیقات بسیار زیاد به این نتیجه رسیده اند که هیچ دلیل قطعی برای بروز اختلال دوقطبی وجود ندارد . اما عواملی همچون ژنتیک ، وراثت و ساختار مغز می‌ تواند در بروز این اختلال موثر باشد . در این قسمت به توضیح مختصر این دلایل می ‌پردازیم :

ساختار مغز : به طور کلی ساختار مغز افرادی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند ، با ساختار مغز افراد سالم تفاوت های بسیار زیادی دارد .

ژنتیک : در افرادی که ژن های معین دارند ، احتمال ابتلا به اختلال دوقطبی بیشتر است .

وراثت : افرادی که خانواده درجه یک آن ها به اختلال دوقطبی مبتلا هستند ، بیشتر در خطر ابتلا به این اختلال قرار می گیرند .

 

اختلال شخصیت دوقطبی

درمان اختلال دو قطبی با دارو و بدون دارو :

همان طور که در بخش اول گفته شد ، اختلال دو قطبی از آن دسته اختلال ها است که با گذشت زمان امکان برگشت دارد و درمان آن می ‌بایست مداوم در طول عمر فرد انجام شود . درمان اختلال دوقطبی می بایست با دارو درمانی ، روان درمانی و جلسات مشاوره فردی انجام شود . در این قسمت سعی داریم شما را با روش های درمان این اختلال آشنا کنیم :

درمان اختلال دوقطبی با استفاده از دارو :

این روش درمان اختلال دوقطبی از روش های قدیمی و سنتی محسوب می‌ شود که معمولاً در ابتدای شروع بیماری با توجه به شدت و نوع اختلال برای بیمار تجویز می‌ شود . داروهایی که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می‌ شود ، شامل داروهای تثبیت کننده حالت ، خلق و خوی بیمار ، داروهایی برای جلوگیری از افسردگی ( ضد افسردگی ) و داروهای بر جلوگیری از روان پریشی می‌ شود . این داروها برای بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی تجویز می شود .

اما در رابطه با بیمارانی که به افسردگی شیدایی مبتلا هستند باید توجه بیشتری داشت چراکه در صورت استفاده از داروهای ضد افسردگی ، بیماری فرد در زمان شیدایی تشدید پیدا می‌ کند . پس می ‌بایست در تجویز داروهای ضد افسردگی دقت بسیار زیادی کرد . به طور کلی داروهایی که برای درمان یک بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی تجویز می ‌شود به صورت زیر می باشد :

داروهای تثبیت کننده خلق :

این داروها اغلب برای کنترل دوره های شیدایی ، دوره های افسردگی ، برای جلوگیری از شدت گرفتن دوره شیدایی و همچنین برای جلوگیری از بروز رفتارهای دیوانه وار استفاده می شود . از دیگر داروهای تثبیت کننده خلق می توان به داروهای ضد تشنج اشاره کرد . داروهای ضد تشنج می بایست به همراه داروهای تثبیت کننده خلق تجویز شود . با این تفاوت که داروهای ضد تشنج باید برای زمان کوتاهی مصرف شود اما مصرف سایر داروها ممکن است برای چندین سال به طول انجامد .

داروهای ضدافسردگی :

این دسته از داروها می بایست در کنار داروهای تثبیت کننده خلق استفاده شود تا اختلالات مربوط به افسردگی را درمان کند(علائم افسردگی) و منجر به تغییر در روحیه فرد مبتلا به اختلال دو قطبی شود .

داروهای ضد روانپریشی :

این دسته از داروها برای برخی از بیماران به منظور کنترل دوره های افسردگی و دوره‌ های شیدایی استفاده می ‌شود . همچنین این دسته داروها برای جلوگیری از نوسانات روحی نیز استفاده می شود .

با توجه به وضعیت خاص بیماران ، روانپزشک می‌بایست داروهایی متناسب با وضعیت بیماران را تجویز کند . به عنوان مثال :

در صورتی که فرد خوابی مناسب و مفید نداشته باشد ، می بایست برای وی داروهای آرام بخش تجویز شود .( نکته : این داروها نباید در طولانی مدت استفاده شود چرا که می تواند اعتیاد آور باشد )

در تجویز دارو برای زنان باردار نیز می بایست بسیار دقت شود . چرا که داروهای تثبیت کننده خلق می تواند بر روی جنین تاثیر مستقیم بگذارد .

توجه : بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی می بایست هر چند وقت یک بار به پزشک خود مراجعه کنند . چرا که ممکن است تغییراتی در درمان آن ها رخ دهد و دوز داروهایشان تغییر کند .

درمان اختلال دوقطبی بدون دارو :

روان درمانی می بایست در کنار دارو درمانی برای بیمار تجویز شود . روان درمانی باعث می شود که فرایند درمان سریع تر و راحت تر پیش رود . روان درمانی در جلسات متعدد برای بیمارانی که بستری هستند و یا درمان به صورت سرپایی دارند ، استفاده می ‌شود . این شیوه درمان اختلال دوقطبی به بیماران کمک می‌ کند تا شیوه زندگی خود را بهبود دهند و برنامه ای منظم برای زندگی داشته باشند . روان درمانی شامل خانواده درمانی و درمان بین فردی نیز می شود .

خانواده درمانی : خانواده درمانی یکی از مهم ترین آیتم های روان درمانی می باشد . زمانی که اعضای خانواده فرد مبتلا به اختلال دوقطبی تحت آموزش های روان درمانی قرار می گیرند ، باعث می شود ، قبل از آن که بیماری فرد عود کند ، آن را تشخیص دهند و برای درمان آن اقدام کنند و از پیشروی این اختلال جلوگیری کنند . همچنین به کاهش حالت های پریشانی فرد بیمار کمک می کند .

درمان بین فردی : این درمان به رفتارهای اجتماعی و بین فردی بیمار کمک می کند تا بتواند رابطه ای درست و دوستانه با اطرفیان خود و جامعه داشته باشد . همچنین این شیوه ی درمان به بیمار کمک می کند تا بیمار برنامه روزانه و برنامه خواب مناسب برای خود تنظیم کند .

شوک درمانی برای اختلال دو قطبی :

در بعضی از موارد خاص که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی در شرایطی خاص و بحرانی قرار دارد ، به عنوان مثال یک زن باردار باشد یا فردی باشد که قصد خودکشی دارد ، از روش جدید و مدرن شوک درمانی استفاده می شود . شوک درمانی به فرد کمک می کند تا علائم و نشانه های افسردگی و شیدایی کاهش چشم گیری پیدا کند .

دیدگاه خود را بنویسید

Open chat
24ساعته پاسخگوی شما هستیم