//مشاوره روانکاوی [تکنیک های روانکاوی + بهترین رویکرد و مزایای روانکاوی]

مشاوره روانکاوی

مشاوره روانکاوی یا Psychoanalytic therapy، اشاره به شکلی از گفتار درمانی عمیق دارد که به هدف رساندن افکار و احساسات ناخودآگاه یا مدفون شده به ضمیر خودآگاه انجام می گیرد تا تجربیات و احساسات سرکوب شده که اغلب از دوران کودکی شکل گرفته را، مورد بررسی قرار دهد. در این مسیر، درمانگر و مراجع با همکاری یکدیگر به چگونگی تاثیر این خاطرات پنهان و مدفون شده، بر تفکر، رفتار و روابط فرد در بزرگسالی می پردازند. این نوع از درمان از نظریه های روانکاوی زیگموند فروید (Sigmund Freud)، گرفته شده است.

ایده‌ های فروید در اوایل قرن بیستم در اتریش، طرافداران بسیاری داشت. فروید و دیگر تحلیلگران معروف و معاصر وی، از جمله آلفرد آدلر (Alfred Adler)، کارل یونگ (Carl Jung) و اتو رنک (Otto Rank)، به عنوان یک گروه سازمان یافته، انجمن روانشناسی چهارشنبه ها را که بعدا به عنوان انجمن روانکاوی وین شناخته شد، تشکیل دادند. این گروه نوپا، در خانه فروید گرد هم می آمدند تا در مورد مطالعات موردی یا ارائه های علمی خود بحث و گفتگو کنند. به عقیده فروید، انسان زمانی می تواند با درگیری های خود مقابله کند که افکار ناخودآگاه خود را به ظهور برساند. زیرا در صورتی که این تعارض های پنهان به مرحله آگاهی نرسد، ما همچنان دچار روان رنجوری و درگیری های درونی دیگر خواهیم شد.

روانکاو چه کاری انجام میدهد

پس از خواندن مقدمه بالا، شاید این پرسش به وجود بیاید که این شیوه درمانی، در درمان چه اختلالاتی می تواند مورد استفاده قرار گیرد؟ در این بخش به پاسخ این پرسش می پردازیم.

گفتیم که روانکاو، گذشته مراجعه کننده را می کاود تا درک بهتری از زمان حال به او بدهد. موضوعات و مضامین نیز در طول درمان خود را نشان می دهند و درمانگر نیز به سمت برجسته سازی و پیوند آن ها با تجربیات گذشته و رفتارهای فعلی می پردازد. در این فرآیند بیماران ممکن است از الگوهای رفتاری خود –حتی در موارد آشکار یا آسیب زنده- ناآگاه باشند.

تحقیقاتی که در حوزه روان درمانی انجام شده، نشان داده که تکنیک ‌های روانکاوی، اغلب در درمان اختلالات خلقی موثر است. به طوری که شرکت ‌کنندگانی که از روانکاو بهره برده اند، در مقایسه با شرکت‌ کنندگانی که درمان‌ های دیگر را دریافت کرده اند، مشکلات بین فردی و علائم افسردگی کمتری داشتند. مطالعه دیگری نیز نشان داده که در 77 درصد از بیماران پس از تکمیل درمان روانکاوی، بهبود قابل توجهی در علائم، مشکلات بین فردی، کیفیت زندگی و رفاه، مشاهده شده و این میزان حتی تا80 درصد نیز قابل افزایش بوده است. بر این اساس، می توان گفت که روانکاوی می تواند در درمان اختلالات زیر موثر واقع شود:

  • افسردگی
  • چالش ها و تروماهای عاطفی
  • احساس کم ارزشی
  • الگوهای رفتار عصبی
  • الگوهای رفتاری خود ویرانگر
  • انواع اختلالات شخصیت(مثل شخصیت ضد اجتماعی)
  • مشکلات هویتی
  • روابط میان زوجین
  • مشکلات جنسیتی و…

بنابراین، مشاوره روانکاوی می تواند توسط کسانی که از نگرانی عاطفی خاصی رنج می برند و یا حتی کسانی که می خواهند درک عمیق تری نسبت به خود داشته باشند، مورد استفاده قرار گیرد. اما از آنجایی که روانکاوی یکی از انواع درمان های طولانی مدت تلقی می شود، ممکن است برای کسانی که به دنبال درمان های سریع و متمرکز بر راه حل هستند، چندان مفید نباشد.

برخی از محققان حوزه روانشناسی، بر این باورند که به دلیل ماهیت درمانی روانکاری، این روش برای مشکلات عمومی تری مانند اضطراب، مشکلات رابطه، مسائل جنسی یا عزت نفس پایین مناسب تر است. فوبیا، کمرویی اجتماعی و مشکلات خواب نمونه های دیگری از زمینه هایی هستند که ممکن است به طور موثر با کمک درمان روانکاوی مدیریت شوند. روانکاوی همچنین می تواند به شکل گروهی نیز مورد استفاده قرار گیردکه  به آن تحلیل گروهی یا گروه درمانی گفته می شود. این شکل از درمان تکنیک های روانکاوی را با کارکردهای بین فردی، گرد هم می آورد.

هدف اولیه و البته مهم ترین هدف در روانکاوی، کاهش قابل توجه علائم بیماری های مختلف سلامت روان است. با این حال، قبل از انتخاب یک روش درمانی، همیشه بهترین کار این است که با یک درمانگر واجد شرایط در مورد علائم و نگرانی های خود صحبت کنید. همچنین مهم است که در طول مشاوره اولیه تا حد امکان اطلاعات بیشتری در مورد فرآیند روان درمانی روانکاوانه به دست آورید تا ببینید آیا این بهترین عمل برای شما است یا خیر. به منظور دریافت خدمات مشاوره با یک روانشناس خوب و درمان روانکاری، می توانید به کلینیک دکتر شقایق درویشی مراجعه کرده و یا جهت رزرو نوبت با شماره تلفن 02188217088 تماس حاصل فرمایید.

چه زمانی از مشاوره روانکاوی استفاده می شود؟

رویکرد روانکاوی چیست؟

در مقدمه به این موضوع پرداختیم که روانکاوی یک درمان و همچنین یک نظریه روانشناختی است که توسط فروید ارائه شده است. در مشاوره روانکاوی مانند مشاوره فردی، از روش های متعددی به منظور کشف ضمیر ناخودآگاه استفاده می گردد. برای مثال فروید، در زمان ابداع این روش درمانی، از بیماران خود می‌خواست تا روی کاناپه دراز بکشند و در حالی که از رویاها و خاطرات کودکی خود می‌ گویند، او مشغول یادداشت کردن می شد. با توجه به ماهیت مکانیسم ‌های دفاعی و غیرقابل دسترس بودن نیروهای قطعی که در ناخودآگاه عمل می‌کنند، روانکاوی در شکل کلاسیک خود یک فرآیند طولانی است که اغلب شامل 2 تا 5 جلسه در هفته برای چندین سال است. در این رویکرد، فرض بر این است که کاهش علائم به تنهایی اهمیت چندانی ندارد، زیرا اگر تعارض های اصلی حل نشود، علائم به سادگی بر می گردند. این شیوه تحیل مانند یک صفحه خالی عمل می کند تا مراجعه کننده بتواند از آن برای بروز ناخودآگاه خود استفاده کند. روانکاو نیز از تکنیک‌ های مختلفی به عنوان تشویق برای او استفاده می‌کند تا بینش ‌هایی درباره رفتار و معانی علائم ایجاد کند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

تکنیک های روانکاوی

روانکاوی نیز  تکنیک‌ های مختلفی دارد تا روانکاو بتواند بینش ‌هایی درباره رفتار و معانی علائم ایجاد کند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

تکنیک لکه های جوهر:

لکه جوهر به خودی خود معنایی نداشته و مبهم اند. اما آنچه که مراجعه کننده در آن می خواند مهم است. افراد مختلف بسته به ارتباطات ناخودآگاهی که برقرار می کنند، ممکن است چیزهای متفاوتی را بینند. از این رو، لکه جوهر را به عنوان یک آزمایش فرافکنی می شناسند. زیرا بیمار اطلاعات را از ضمیر ناخودآگاه خود برای تفسیر لکه جوهر بیرون می ریزد. با این حال، روانشناسان رفتاری مانند اسکینر (Skinner)، از این روش به عنوان ذهنی و غیر علمی انتقاد کرده اند. در این شیوه، روانکاو یک لکه جوهر را بر روی یک صحفه ساده قرار می دهد و از مراجع می خواهد تا آن را به شکلی آزاد، توصیف و تفسیر کند.

لغزش های زبانی در روانکاوی:

افکار و احساسات ناخودآگاه می توانند به شکل ناخواسته به ضمیر خودآگاه منتقل شوند که اغلب به عنوان لغزش های فرویدی یا لغزش های زبانی شناخته می شوند. این بدین معناست که ما آنچه را که در ذهن خود داریم با گفتن چیزی که قصدش را نداشتیم، آشکار می کنیم. برای مثال می توان به زمانی اشاره کرد که می خواهیم شخصی را صدا بزنیم اما ناخواسته اسم فرد دیگری را به او می گوییم و با اسم دیگری او را صدا می زنیم. فروید معتقد بود که لغزش های زبان راهی به ضمیر ناخودآگاه ارائه می گشاید و این لغزش ها، هرگز اتفاقی و بی دلیل نیست و همه آن ها قابل توجه است.

تداعی آزاد تمرینی:

تداعی آزاد تمرینی در درمان روانکاوی است که در آن بیمار از هر چیزی که به ذهنش می رسد صحبت می کند. در این تکنیک درمانگر یک کلمه یا ایده ارائه می دهد و بیمار بلافاصله با اولین کلمه ای که به ذهنش می رسد پاسخ می دهد، به این امید که تکه‌ هایی از خاطرات سرکوب ‌شده در جریان تداعی آزاد پدیدار شوند و راهی به سوی ذهن ناخودآگاه باز کنند. در صورتی که مراجعه کننده مقاومت نشان دهد و تمایلی به گفتن آنچه فکر می کند، نداشته باشد، ممکن است روش تداعی آزاد مفید واقع نشود. از سوی دیگر، وجود مقاومت (مانند مکث های بیش از حد طولانی)، اغلب خود سرنخی قوی ارائه می‌ کند و نشان می دهد که فرد در حال نزدیک شدن به ایده ‌های سرکوب ‌شده مهم در تفکر خود است و نیاز به بررسی بیشتر توسط درمانگر است. فروید گزارش داد که بیماران در تداعی آزاد، گهگاه خاطره ‌ای عاطفی را چنان شدید و واضح تجربه می‌ کنند که گویی تجربه را دوباره زنده کرده اند. مانند بازگشت به یک خاطره از جنگ یا تجربه تجاوز جنسی! اغلب، این تجارب شدید احساسی، بینش ارزشمندی از مشکلات بیمار به فروید ارائه می ‌کرد.

تحلیل رویا در روانکاوی:

به گفته فروید، تحلیل رویاها، شاه راهی به سوی ناخودآگاه است. او استدلال کرد که ذهن خودآگاه مانند یک سانسورچی عمل می کند، اما زمانی که ما به خواب فرو می رویم، این ذهن کمتر هوشیار است. در نتیجه، ایده ‌های سرکوب ‌شده، در خواب به نمایش در می ‌آیند. البته ممکن است آنچه ما به خاطر می ‌آوریم ممکن است در طول فرآیند رویا تغییر کرده باشد. در نتیجه، ما باید بین محتوای آشکار و محتوای پنهان رویا تمایز قائل شویم. اولی چیزی است که ما به یاد داریم. دومی همان معنای واقعی است. فروید معتقد بود که اغلب معنای واقعی یک رویا دارای اهمیت جنسی است و در نظریه نمادگرایی جنسی خود در مورد معنای اساسی مضامین رایج رویاها حدس می زند.

درمان روانکاوی از تکنیک های تحلیلی برای کمک به رهاسازی افکار، تجربیات و احساسات سرکوب شده استفاده می کند، اما نسخه اصلاح شده، عموما مختصر و با شدت کمتری از تحلیل فرویدی اولیه است.

در این تکنیک ها، عناصر کلیدی مهمی وجود دارد از جمله:

  • رابطه درمانگر-بیمار در فرآیند بهبودی، نقش محوری دارد. این رابطه از تئوری های دلبستگی که بر کیفیت پیوند بین نوزاد و والدین تمرکز دارد.
  • پروسه انتقال احساسات و نیازهای قبلی به رویدادهای زمان حال، از دیگر عناصر کلیدی در درمان روانکاوی است.
  • مقاومت ممکن است یکی از مراحل درمان باشد که در آن مراجع تحت تاثیر احساسات دردناک و سرکوب شده قرار می گیرد و سعی می کند از برخورد با آن ها اجتناب کند.
  • در نهایت، هنگامی که بیماران در مواجهه با مسائل خود راحت تر و مقاومت کمتری پیدا می کنند و قادر به درک انگیزه ها و رفتار خود هستند، بهبودی می تواند آغاز شود.

روانکاوی و کشف ضمیر ناخودآگاه 

تاثیر درمان روانکاوی

در بخش های قبلی به طور مختصر اشاره کردیم که مطالعات متعددی، اثربخشی درمان روانکاوی را نشان داده است. برای مثال، World Psychiatry یک متاآنالیز از منابع با کیفیت بالا در مورد نتایج درمان روانکاوی انجام داده و در بسیاری از موارد، درمان روانکاوانه را به همان اندازه یا بیشتر از سایر درمان ‌ها در درمان علائم افسردگی مؤثر دانسته است. مقاله دیگری که توسط روانشناس آمریکایی منتشر شد، در یک متاآنالیز نشان داد که روان درمانی روانکاوانه اغلب منجر به کاهش قابل توجه علائم افسردگی و همچنین علائم مربوط به اختلالات شخصیت و سایر اختلالات خلقی می شود.

آخرین تحقیقات مبتنی بر شواهدی که توسط بازبینان و پزشکان تایید شده بررسی و انجام شده است، همچنان به اثربخشی درمان روانکاوی برای شرایط مختلف تاکید می کند. بنابراین، به نظر می ‌رسد که اکثر داوران پزشکی تایید می ‌کنند که این نوع درمان یک گزینه درمانی مهم در حوزه روان‌ شناسی بالینی است.

در مقابل افرادی مانند فیشر و گرینبرگ، در بررسی ادبیات روانکاوی به این نتیجه رسیدند که نظریه روانکاوی را نمی توان به عنوان یک بسته کامل پذیرفت یا رد کرد، زیرا یک ساختار کامل است و از بخش های زیادی تشکیل شده که برخی از آ نها را باید پذیرفت، برخی را رد کرد و برخی دیگر را تعدیل کرد.

محققی به نام فوناگی، این پرسش را مطرح می‌کند که آیا تلاش ‌ها برای تایید رویکرد فروید از طریق آزمایش ‌های آزمایشگاهی اعتباری دارند یا خیر؟ نظریه فروید اساس یک رویکرد عقل ‌گرایانه و علمی را زیر سوال می ‌برد و به خوبی می ‌تواند به ‌عنوان نقدی از علم تلقی شود. همچنین برخی، روش مطالعه موردی را مورد انتقاد قرار می دهند، زیرا این تردید وجود دارد که تعمیم ‌ها معتبر نباشند. چرا که روی این روش به سوی بسیاری از انواع سوگیری، باز است.

مزایای استفاده از مشاوره روانکاوی

همانگونه که گفتیم رویکرد روانکاوی فواید گزارش شده بسیاری دارد. اعتقاد محققان بر این است که برای افرادی که علائم طولانی مدت اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات مرتبط را تجربه کرده اند، موثرتر خواهد بود. از مهم ترین مزایای این شیوه درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • حمایت: درمانگران درمان روانکاوی، اغلب بسیار همدل و فهمیده هستند و همراهی قابل توجهی با مراجعه کنندگان دارند.
  • محیطی امن برای بازبینی تروما: محیط درمان در روانکاوی، اغلب بدون قضاوت و امن است و فرد می تواند به راحتی تروماهای خود را با درمانگر در میان بگذارد.
  • تاثیر در خودآگاهی: این شیوه درمانی می تواند به شناخت بهتری از شخصیت فردی و زوایای پنهان آن منجر گردد.
  • اتصال میان مسائل حال و گذشته: درمان روانکاوی می تواند از تروماها و مسائل گذشته، در درمان و بهبود شرایط و آسیب های زمان حال، استفاده کند.
  • میزان اثرگذاری بالا: مطالعات نشان داده است که میزان موفقیت و اثرگذاری رویکرد روانکاوی اغلب متوسط تا زیاد است. به نحوی که تاثیر بالای آن در درمان و کاهش علائم در شرایطی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال وسواس فکری-اجباری ثابت شده است.

مزایای استفاده از مشاوره روانکاوی

نکاتی کلیدی درباره مشاوره روانکاوی

  • درمان روانکاوی، اغلب بسیار زمان بر بوده و بعید است که به سرعت پاسخ دهد.
  • استفاده کنندگان از این شیوه درمانی، باید آماده باشند تا زمان و گاها هزینه زیادی را صرف کنند و به برای تداوم آن، به انگیزه های موثر نیازمندند.
  • در این روش درمانی، فرد ممکن است خاطرات دردناک و ناخوشایندی را که سرکوب شده است کشف کنند و این امر اغلب موجب ناراحتی بیشتر آن ها می شود. البته بایئد توجه داشت که این ناراحتی می تواند خود بخشی از فرآیند درمان باشد و اغلب کوتاه مدت است.
  • درمان روانکاوی، برای همه افراد و همه انواع اختلالات جواب نمی دهد و ممکن است اثرگذار نباشد.
  • ماهیت درمان روانکاوی، منجر به ایجاد یک عدم تعادل قدرت بین درمانگر و مراجع شده و می تواند مسائل اخلاقی را میان آن ها مطرح کند.

چگونه یک شیوه مناسب برای درمان پیدا کنیم؟

بسیاری از افرادی که با آسیب های سلامت روان مواجه هستند، همواره با این پرسش مواجه اند که چگونه یک شیوه مناسب برای درمان انتخاب کنیم و کدام شیوه درمانی می تواند اثرگذاری مفیدتری در درمان داشته باشد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که بر خلاف تصور، انتخاب شیوه مناسب درمان، نه بر عهده مراجعه کننده و درمانجو، بلکه بر عهده درمانگر است. درمانگر متخصص و آموزش دیده می تواند پس از انجام بررسی های اولیه تعیین کند که کدام شیوه درمانی برای این فرد خاص، موثر خواهد بود. بنابراین اولین گام در انتخاب شیوه درمان مطلوب، انتخاب درمانگر و مشاور مناسب است تا بتواند با تخصص و مهارت کافی، علائم و اختلال موجود را تشخیص داده و سپس شیوه درمانی مطلوبی را برای آن تشخیص دهد.

به منظور استفاده از خدمات سلامت روان و دریافت مشاوره از یک روانشناس خوب ، می توانید با مراجعه به کلینیک دکتر شقایق درویشی، در راستای بهداشتی روانی خود گام بردارید. همچنین جهت رزرو نوبت می توانید با شماره 02188217088 تماس بگیرید.

چه زمانی به مشاوره روانکاوی نیاز است؟

مشاوره روانکاوی که به عنوان درمان روانکاوی نیز شناخته می شود، نوعی گفتار درمانی است که بر کشف افکار و احساسات ناخودآگاه برای کسب بینش در مورد رفتار و تجربیات فرد تمرکز دارد. مشاوره روانکاوی می تواند در موقعیت های مختلف مفید باشد، از جمله:

مشکلات مزمن سلامت روان:

مشاوره روانکاوی می تواند برای افراد مبتلا به مشکلات مزمن سلامت روان، مانند افسردگی یا اضطراب، که از سایر اشکال درمان رهایی پیدا نکرده اند، مفید باشد.

اختلالات شخصیت:

مشاوره روانکاوی می تواند برای افراد مبتلا به اختلالات شخصیت، مانند اختلال شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت خودشیفته، که با احساسات شدید، روابط ناپایدار و احساس ضعیف از خود دست و پنجه نرم می کنند، مفید باشد.

تروما:

مشاوره روانکاوانه می تواند برای افرادی که آسیب های روحی مانند سوء استفاده یا بی توجهی را تجربه کرده اند و برای کنار آمدن با عواقب عاطفی پس از آن تلاش می کنند مفید باشد.

مسائل مربوط به رابطه:

مشاوره روانکاوی می تواند برای افرادی که با مسائل مربوط به رابطه دست و پنجه نرم می کنند، مانند مشکل در ایجاد و حفظ روابط یا تکرار الگوهای روابط ناکارآمد مفید باشد.

رشد شخصی:

مشاوره روانکاوی می تواند برای افرادی که به رشد شخصی و خودسازی علاقه مند هستند نیز مفید باشد. با به دست آوردن درک عمیق تر از افکار و احساسات ناخودآگاه خود، افراد می توانند زمینه های رشد را شناسایی کرده و برای تبدیل شدن به بهترین نسخه از خود تلاش کنند.

مشاوره روانکاوی می تواند برای هر کسی که علاقه مند به درک عمیق تر از خود و تجربیات خود است مفید باشد. این می تواند به ویژه برای افراد مبتلا به مشکلات مزمن سلامت روان، اختلالات شخصیتی، آسیب، مسائل مربوط به روابط و کسانی که به رشد شخصی علاقه مند هستند، مفید باشد

2023-12-09T22:53:05+03:30توسط |دسته‌ها: روانشناسی|بدون دیدگاه

دیدگاه خود را بنویسید

Open chat
24ساعته پاسخگوی شما هستیم