افسردگی چیست ؟

افسردگی چیست ؟ یکی از شایع ترین ناسازگاری ها و اختلالات رفتاری است که می تواند زندگی روزمره فرد را با دشواری ها و چالش های زیادی روبرو کند.

بطور کلی همه ما انسان ها ممکن است گاهی اوقات، با دلیل یا حتی بدون دلیل، حال خوبی نداشته و احساس ناراحتی کنیم. اکثر اوقات، این تنها یک احساس موقت و گذرا است که مدت زمان زیادی طول نمی کشد تا در میان حوادث گوناگون روزمره، محو گردد. اما در برخی موارد نیز ممکن است همین حس ناراحتی به قدری طولانی و ماندگار شود که باعث پدیدار شدن برخی علائم افسردگی مانند ناامیدی و گوشه گیری در فرد گردد.

اولین و مهمترین گام در درمان افسردگی ، تست افسردگی  تشخیص درست علائم و نشانه های افسردگی است ، به نوعی می توان افسردگی را در فرد ریشه یابی کرد و به کنترل و درمان صحیح آن پرداخت.

علائم افسردگی

پیش از هرچیزی، همانطور که بالاتر اشاره کردیم، باید بدانیم که هر احساس ناخوشایندی که به سراغ ما می آید، از علائم افسردگی نیست. گاهی ممکن است فرد به واسطه یک سری از اتفاقات و حوادث، مانند از دست دادن عزیزان، برای مدتی دچار غم و اندوه و ناراحتی شود. مسلماً این افسردگی نیست. اما در برخی موارد نیز ممکن است همین غم و اندوه موقت، از حالت طبیعی و نرمال خارج شده و در صورتی که به درستی کنترل نشود، فرد را با چالش هایی همچون افسردگی روبرو نماید.

بنابراین هنگامی که شما به علت افسردگی به یک روانشناس خوب مراجعه می کنید، او در ابتدا سعی می کند از وجود علائم افسردگی در رفتار و خلقیات شما مطمئن شود و سپس با بررسی این علائم، به ریشه یابی افسردگی شما می پردازد.

علائم افسردگی در افراد مختلف، ممکن است تا حدودی با یکدیگر متفاوت باشد. به عنوان نمونه علائم شایع افسردگی در مردان نسبت به علائم شایع افسردگی در زنان و یا علائم افسردگی در کودکان به نسبت علائم افسردگی در بزرگسالان، دارای تفاوت هایی هستند. اما برخی از این علائم که از آن ها به عنوان علائم شایع یا علائم عمومی افسردگی یاد می شود، در اغلب گروه ها مشترک اند.

علائم افسردگی معمولا در زنان باردار نیز بروز می‌کند. اغلب خانم‌های باردار برای کاهش استرس بارداری از روش‌های گوناگونی استفاده می‌کنند اما یکی از مواردی که معمولا اجتناب ناپذیر است بروز افسردگی در دوران بارداری و پس از دوران بارداری است که می‌تواند موجب استرس بیشتر در خانم‌های باردار شود لذا کمک گرفتن از روانشناس می‌تواند بسیار مفید باشد.

۱۰ مورد از علائم عمومی افسردگی

1. احساس پوچی و تنفر از خود
2. کاهش عزت نفس و دست کم گرفتن خود
3. استرس و اضطراب اجتماعی بیش از حد
4. احساس ناراحتی و عدم توانایی در لذت بردن از لحظات
5. عدم تمرکز، پریشانی و کلافگی غیرطبیعی
6. تمایل به خودکشی و اقدام به آن
7. کاهش انرژی و احساس خستگی مداوم
8. مشکلات و اختلالات فیزیکی
9. اختلالات خواب
10. اختلالات تغذیه و تغییر وزن ناگهانی

در ادامه به بررسی جزئی تر علائم افسردگی در گروه های مختلف می پردازیم.

علائم افسردگی در زنان

۱- احساس تنهایی : از جمله احساساتی که هنگام بروز افسردگی به سراغ زنان می آید، حس تنهایی است. آن ها احساس می کنند در دره ای عمیق گرفتار شده اند و هیچکس نمی تواند به آنان کمک کند.

۲- منفی گرایی : خانم ها هنگام بروز افسردگی، ممکن است نسبت به اکثر اتفاقات پیرامون خود بدبین و منفی گرا شوند. این منفی گرایی می تواند آن ها در تصمیم گیری ها و انتخاب های زندگی دچار اشتباه کرده و همچنین به روابط اجتماعی آن ها صدمه وارد نماید.

۳- فقدان انگیزه و دلبستگی : نا امیدی حاصل از افسردگی در زنان، باعث از بین رفتن انگیزه آن ها می شود. آنان دیگر مثل گذشته از زندگی لذت نمی برند و دلبستگی هایشان را یکی پس از دیگری از دست می دهند. به نوعی می توان گفت شعله شادی و رضایت در زندگی آن ها کم سو می گردد.

۴- سرخوردگی و حس تنفر از خود : یکی از احساسات خطرناکی که هنگام بروز افسردگی در زنان ظاهر می شود، حس پوچی و تنفر از خود است. آن ها فکر می کنند علاوه بر اینکه عامل نابودی زندگی خود هستند، برای اطرافیانشان نیز مایه رنج و عذاب می باشند. ادامه دار شدن این احساس می تواند منجر به بروز رفتارهای خطرناکی همچون آسیب رساندن به خود گردد.

۵- کاهش اعتماد به نفس : احساس پوچی و تنفر از خود ناشی از افسردگی در زنان، مستقیماً روی اعتماد به نفس آن ها تأثیر می گذارد. آن ها باورشان را نسبت به خود از دست داده و در همه امور به نوعی خود را یک خرابکار تلقی می کنند.

۶- گرفتار شدن در گذشته : گرفتار شدن در گذشته و سرزنش کردن خود بخاطر حتی کوچکترین شکست های قدیمی، از دیگر علائم افسردگی در زنان است.

۷- گریه های غیر عادی : زنان هنگام افسردگی ممکن است با بروز کوچکترین اتفاقات ناخوشایند و یا حتی در بسیاری موارد، بدون هیچ دلیلی، شروع به گریه کنند.

۸- احساس بی حالی و بی حوصلگی : احساس ناامیدی و بی انگیزگی ناشی از افسردگی در زنان، می تواند در نهایت منجر به بروز یک علامت فیزیکی، یعنی احساس بی حالی، بی حوصلگی و خستگی طولانی مدت در آن ها شود.

۹- سردرد و دردهای فیزیکی : احساس بی حالی و ضعف همراه با دردهای فیزیکی از دیگر علائم افسردگی در زنان است. از جمله شایع ترین این دردها می توان به درد قفسه سینه و نیز سردرد اشاره کرد که در برخی موارد همین سردرد ناشی از افسردگی حتی می تواند به میگرن های عصبی منجر شود.

۱۰- کاهش میل جنسی : افسردگی در زنان، همانند افسردگی در مردان، می تواند با کاهش میل جنسی و عدم لذت از رابطه جنسی نیز همراه باشد و باعث سرد شدن رابطه شود.

۱۱- قاعدگی نامنظم : مشکلات هورمونی که ممکن است قاعدگی نامنظم را در پی داشته باشند، یکی دیگر از علائم افسردگی در بانوان هستند.

۱۲- اضافه وزن : تغییر اشتها و در پی آن تغییر وزن از جمله علائم افسردگی در زنان محسوب می شود، که البته در اغلب موارد این تغییر وزن به صورت افزایشی است مانند پرخوری عصبی

۱۳- اختلالات خواب : از دیگر معضلات افسردگی برای خانم ها، مشکلات خواب، به ویژه بی خوابی است. اکثر اوقات استرس، اضطراب و فکرمشغولی های بیش از حد، خواب راحت را از آن ها می گیرد.

۱۴- مشکلات گوارشی : اضطراب و استرس بیش از اندازه می تواند مستقیماً بر روی سیستم گوارشی بدن تأثیر بگذارد. به همین دلیل است که مشکلات گوارشی از جمله شایع ترین علائم افسردگی، به خصوص در زنان است.

۱۵- احساس خستگی : کاهش انرژی، ضعف های بدنی و فکرمشغولی های فراوان، می تواند منجر به خستگی دائمی در زنان افسرده شود. خستگی یکی از شایع ترین علائم افسردگی به حساب می آید.

۱۶- ناتوانی در حفظ زیبایی و آراستگی : بسیاری از زنانی که دچار افسردگی می شوند، دیگر مانند قبل به ظاهر و پوشش خود اهمیت نمی دهند. آن ها نسبت به این موضوع به نوعی ناتوان و بی تفاوت می شوند.

علائم افسردگی در مردان

۱- یأس و ناامیدی : افسردگی در مردان با افکار منفی و ناامیدکننده همراه است. یکی از علائم شایع افسردگی در مردان، یأس و ناامیدی نسبت به زندگی و نسبت به آینده است.

۲- خشم و عصبانیت : بروز رفتارهای پرخاشگرانه و عصبانیت های ناگهانی و غیرنرمال، از جمله شایع ترین علائم افسردگی در مردان است که در موارد شدیدتر حتی می تواند صدمات روحی و جسمی به اطرافیان را نیز در پی داشته باشد.

۳- استرس و اضطراب : استرس و اضطراب شدید و طولانی مدت از عوامل بروزدهنده افسردگی و نیز از علائم افسردگی در مردان محسوب می شود.

۴- خستگی مداوم : خستگی مداوم و بدون دلیل و کاهش سرعت عملکرد در کارهای عادی روزمره نیز یکی دیگر از نشانه های افسردگی در مردان است.

۵- احساس ناخشنودی و نارضایتی : مردان در اغلب موارد در مواجه با حالات احساسی و رفتارهای آزاردهنده ناشی از افسردگی، با مشکل روبرو هستند. همین امر می تواند باعث از دست رفتن روحیه و ایجاد احساس نارضایتی از خود و نارضایتی از شرایط موجود گردد.

۶- رفتارهای بی پروا : بسیاری از مردان برای پنهان نمودن احساسات خود، به رفتارهای بی پروا و مخاطره آمیز روی می آورند.

۷- کاهش میل جنسی : افسردگی در مردان، در بیش از 70 درصد موارد، با کاهش میل جنسی همراه است. کاهش میل جنسی یکی از شایع ترین علائم افسردگی در مردان است.

۸- بی قراری و سرگردانی : بی قراری و سرگردانی مداوم و روزمره و نا آرامی هایی که ممکن است در مواجه با کوچکترین مسائل رخ دهد، از جمله علائم افسردگی در مردان است.

۹- اختلالات خواب : از دگیر علائم شایع افسردگی در مردان، می توان به اختلال در خواب اشاره کرد. افسردگی در مردان می تواند با نشانه هایی همچون بی خوابی، خواب زیاد و یا به هم خوردن ساعت و ریتم خواب همراه باشد.

۱۰- بر هم خوردن عادات غذایی : کم و زیاد شدن ناگهانی اشتها نیز یکی دیگر از علائم افسردگی در مردان است که می تواند کاهش یا افزایش ناگهانی وزن را در پی داشته باشد.

۱۱- عدم تمرکز و عدم توانایی در تصمیم گیری : افسردگی در مردان باعث کاهش تمرکز و به طور کلی کاهش توانایی های مغز می شود. بنابراین مردانی که دچار افسردگی می شوند، در اغلب موارد نمی توانند به درستی تصمیم گیری کنند.

۱۲- دوری جستن از مردم : نگرش منفی مردان افسرده نسبت به دنیای پیرامونشان و خستگی و بی حوصلگی بیش از حد آن ها، سبب کناره گیری از مردم و انزوا طلبی آن ها می گردد.

۱۳- اهمیت به جزئیات : اهمیت به جزئیات و بزرگ جلوه دادن مسائل کوچک، از دیگر علائم افسردگی در مردان است که می تواند باعث برهم خوردن تمرکز آنان شود.

۱۴- دردهای فیزیکی : استرس و اضطراب اجتماعی زیاد ناشی از افسردگی در مردان ممکن است با بروز دردهای فیزیکی مانند کمردرد و معده درد همراه باشد.

۱۵- عدم اعتماد به نفس : تمامی علائم ذکر شده در بالا می توانند در نهایت به بروز یک علامت بزرگتر، یعنی کاهش اعتماد به نفس و سرخوردگی ختم شوند. از دست دادن اعتماد به نفس در مردان می تواند زندگی آن ها را به کلی مختل سازد.

۱۶- اعتیاد : یکی از رفتارهای مخاطره آمیزی که مردان هنگام مواجه با افسردگی ممکن است به آن روی آورند، مصرف بیش از حد الکل، سیگار و مواد مخدر است. آن ها سعی می کنند از این طریق، موقتاً از شرایط موجود رهایی پیدا کنند.

علائم افسردگی در کودکان

افسردگی در کودکان می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود. چرا که کودکان نمی‌توانند عواطف و احساسات خود را به طور کامل بیان کنند. در ادامه به بررسی چند مورد از علائم افسردگی در کودکان خواهیم پرداخت:

1- احساس ناامیدی و ناراحتی مداوم: کودکان افسرده ممکن است احساس ناامیدی، ناراحتی یا غمگینی مداوم داشته باشند. آنان ممکن است حتی در مواجهه با رویدادها یا فعالیت‌هایی که قبلاً از آن لذت می‌بردند، لذت و شادی کمتری را احساس کرده و بروز دهند.

2- کاهش اشتها و وزن: علائم افسردگی در کودکان ممکن است با کاهش اشتها و وزن آن‌ها همراه باشد. آن‌ها ممکن است کمتر بخوابند و کمتر غذا بخورند، که این موضوع موجب افت وزن و اختلال در رشد کودک می‌گردد.

3- اضطراب و نگرانی: کودکان افسرده ممکن است حالتی اضطراب گونه و نگران پیدا کنند. آن‌ها ممکن است ترسیده، بی‌قرار و ناراحت باشند و از مواجهه با موقعیت‌ها و فعالیت‌های روزمره اجتناب ورزند.

4- کاهش تمرکز و ضعف عملکرد تحصیلی: علائم افسردگی در کودکان می‌تواند با کاهش تمرکز و افت عملکرد تحصیلی همراه باشد. کودکان ممکن است دچار مشکلاتی در حفظ تمرکز و توجه، یادآوری اطلاعات و انجام وظایف تحصیلی خود شوند.

5- بروز افکار و رفتارهای خودکشی: در برخی موارد حادتر، افسردگی در کودکان می‌تواند به شکل افکار خودکشی ظاهر شود. آن‌ها ممکن است به‌دلیل احساس تنهایی، ناراحتی و ناامیدی بیش از حد، به جایی برسند که افکاری در مورد خودکشی در ذهن خود بپرورانند.

6- انزوا و اجتناب از فعالیت‌های اجتماعی: کودکان افسرده ممکن است تمایل کمتری به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، بازی با همسالان یا رفتن به مدرسه داشته باشند. آن‌ها ممکن است خود را از دیگران جدا کنند و به تنهایی روی آورند.

توجه کنید که این‌ها فقط چند مورد از علائم افسردگی در کودکان هستند و برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مشاوره با یک روانشناس کودک حرفه‌ای الزامی است.