ترس از هواپیما

بسیاری از ما عاشق سفر و دیدن مکان‌های مختلف هستیم اما به علت ترس از پرواز از سفر رفتن منصرف می‌شویم. حدوداً در هر خانواده یک شخص وجود دارد که فوبیا یا ترس از پرواز دارد. این ترس می‌تواند از دلایل متفاوتی باشد اما نکته‌ای که قابل اهمیت است از بین بردن آن است. جالب است بدانید که تاریخچه ترس از پرواز به اواخر جنگ جهانی اول باز می‌گردد که توسط پزشکی در بریتانیا شناسایی شد. وی نام این ترس را اختلال عصبی هوایی نامید و سعی کرد با تحقیق و بررسی بر روی خدمه‌هایی که این نوع ترس را دارند اطلاعات بیشتری به دست آورد.

این محتوا توسط دکتر شقایق درویشی مطالعه و تایید شده است (این محتوا جهت آگاهی شما نسبت به ترس از هواپیما و پرواز نوشته شده است و هر گونه اقدامی ممکن است تاثیرات متفاوتی داشته باشد و باید زیر نظر مشاور باشد.)

آیا واقعاً سفر کردن با هواپیما دارای ترس است و یا خطر دارد؟

اگر بخواهیم منطقی فکر کنیم با پیشرفت تکنولوژی و علم، دیگر پرواز جز مسائل عجیب و پرخطر محسوب نمی‌شود. به نسبت قبل هواپیماها پیشرفت زیادی کردند و احتمال خطرات در هنگام پرواز بسیار کاهش پیدا کرده است. در این میان و با این منطق و آگاهی هستند افرادی که هنوز در هنگام پرواز دارای اضطراب هستند و لحظات خوبی را سپری نمی‌کنند. وقت آن رسیده افرادی که ترس از هواپیما دارند با ترس خود مقابله کنند و محدودیت‌ها را در هنگام سفر از بین ببرند.

آیا روشی برای غلبه کردن بر ترس از پرواز وجود دارد؟

شاید در دهه 50 میلادی که تازه این نوع ترس شناخته شده بود راهی برای غلبه کردن بر آن وجود نداشت. امروزه با تحقیقات زیاد دریافته‌اند که روش‌های زیادی وجود دارد که می‌توان بر این نوع ترس غلبه کرد. شاید برای هر شخص تنها یک روش خاص به منظور از بین بردن ترس از هواپیما مناسب باشد که در ادامه به تمامی آنها می‌پردازیم. اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید به سادگی از کنار این موضوع رد نشوید. الان تصمیم بگیرید و این ترس و محدودیت را کنار بگذارید.

آپدیت شده در تاریخ ۱۴۰۳/۵/۲۳

13 روش‌ غلبه بر ترس از هواپیما (درمان ترس از پرواز)

قبل از هر چیز باید بدانید که داشتن میزان کمی اضطراب در هنگام پرواز امری عادی است. چرا که شما به فاصله چند صدمتری زمین قرار دارید و این ارتفاع خود باعث ترس از ارتفاع یا اکروفوبیا می شود . اگر میزان اضطراب افزایش پیدا کند و قابل کنترل نباشد قطعا غیرعادی است و می‌بایست با روش‌های مختلف شدت آن را کاهش داد و بر آن غلبه کرد. در ادامه به بهترین راه‌های غلبه بر ترس از هواپیما می‌پردازیم.

۱-اعتماد به خلبان

اعتماد به خلبان باعث می‌شود که از میزان اضطراب کاسته شود. لازم است بدانید که خلبانان از تسلط کافی برخوردارند و دوره‌های طولانی و سخت‌گیرانه‌ای را پشت سر گذاشته‌اند. از طرفی می‌توان گفت که خلبانی تنها شغلی است که به صورت کاملاً قانونمند عملی می‌شود و هیچ گونه گذشت و سهل انگاری در آن وجود ندارد. خلبانان هر شش ماه یک بار مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و آموزش‌های به روز و پیشرفته‌تر را دریافت می‌کنند. پس نگرانی از بابت آگاهی و تسلط آنها وجود ندارد.

۲-آشنایی با توربالانس

اگر تجربه پرواز را داشته باشید به احتمال زیاد با تور بالانس آشنایی دارید. تور بالانس همان دست‌اندازهای هوایی هستند که هواپیما را به لرزش در می‌آورند که در این مواقع ممکن است به سرنشین استرسی وارد شود. به گفته خلبانان این چاله‌های هوایی لزوماً دارای خطر نیستند. اگر سرنشین کمربند ایمنی خود را بسته باشد خطری او را دنبال نمی‌کند و در امان خواهد بود.

۳-کنترل افکار منفی

قطعاً زمانی که ترس از هواپیما داشته باشید تصور کردن اتفاقات ناخوشایند کار چندان سختی نیست. به سرعت می‌توانید ذهن خود را به اتفاقات ناگوار درگیر کنید، مثلاً اگر هواپیما سقوط کند چه اتفاقی می‌افتد. این افکار می‌تواند اضطراب را بیشتر کند و فرد را به عمق زیادی از نگرانی هدایت کند.

در این شرایط بهتر است بر ذهن خود تسلط داشته باشید و راهی برای افکار منفی نگذارید. سعی کنید در این مواقع تنها به پایان شاد فکر کنید و از لحظات مختلف پرواز لذت ببرید. به طور مثال این گونه فکر کنید که در حال پیاده شدن از هواپیما هستید و پروازی بسیار خوب را تجربه کرده‌اید.

۴-تمرکز بر روی تنفس

تمرکز بر روی تنفس یکی از راه‌های بسیار تأثیر گذار برای کاهش استرس و اضطراب است. به خصوص اگر قبل از پرواز اضطراب زیادی داشتید حتماً دم و بازدم‌های طولانی را انجام دهید به صورتی که هر کدام چهار ثانیه باشد. این کار سبب می‌شود که اکسیژن بیشتری به مغز برسد و در نهایت منجر به کسب آرامش شود.

۵-پرت کردن حواس قدمی اساسی برای درمان ترس از هواپیما

شخصی که دارای ترس از هواپیما باشد بی شک در هنگام نشستن در هواپیما شروع به تفکرهای نا به جا می‌کند که تنها سبب افزایش اضطراب می‌شود. از این رو بهتر است که حواس خود را پرت کنید، فرقی نمی‌کند به چه رویداد و یا چه چیزی فکر کنید. مسئله مهم آن است که به چیزی به جز پرواز و هواپیما فکر کنید تا حواس خود را به جایی دیگر منتقل کنید.

به یاد داشته باشید که فشار دادن دست در نقطه‌ای بین انگشت شست و اشاره می‌تواند کمک زیادی به شما کند. چرا که این نقطه یکی از نقاط فشار بدن است که در میزان کنترل استرس تأثیر گذار است.

اگر خودتان نمی‌توانید ذهنتان را به جایی دیگر سوق دهید بهتر است با گوش دادن به آهنگ‌های مورد علاقه‌تان و یا دیدن عکس و فیلم، تمرکز خود را به جای دیگر ببرید.

۶-ننشستن در کنار پنجره

اکثر خطوط هوایی این امکان را به مسافر می‌دهند که خود صندلی مورد نظر خود را انتخاب کنند. انتخاب صندلی مناسب در کم کردن استرس و اضطراب جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌تواند تأثیر به سزایی داشته باشد. نشستن در کنار پنجره حس ترس بیشتری را به فرد منتقل می‌کند از طرفی اگر فرد، فوبیای خفگی داشته باشد این صندلی می‌تواند حس تنگ بودن فضا را به وی بدهد. بهترین صندلی برای این دسته از افراد، صندلی مجاور راهرو است. با انتخاب صندلی مجاور راهرو می‌توان در هنگام اضطراب زیاد بلند شد و کمی در کابین قدم زد.

۷-مدیتیشن قبل از پرواز برای غلبه بر ترس

مدیتیشن یکی از راه‌های مقابله با ترس و اضطراب و … است که نه تنها در قبل پرواز بلکه در تمامی اتفاقات زندگی می‌تواند مؤثر باشد. مراقبه یا مدیتیشن اصول خاص خود را دارد. در واقع نفس‌های عمیقی که در مدیتیشن صورت می‌گیرد باعث می‌شود فکر و ذهن آزاد شود و به دنبال ترس و اضطراب نباشد.

۸-باخبر کردن همراه خود

اگر در سفر دارای همراه هستید بهتر است او را از فوبیا و ترس خود آگاه کنید. صحبت کردن با هم‌سفر در مورد موضوع‌های مختلف و شاد سبب می‌شود برای چند دقیقه افکار خود را از محیطی که هستید دور کنید. البته حرف‌های رد و بدل شده میان شما نباید استرس زا و اضطراب‌آور باشد. از طرفی با آگاه کردن هم‌سفر خود از فوبیا، وی را آماده هر اتفاقی از طرف خود می‌کنید. در این صورت اگر مشکلی برای شما به وجود آید او از ترس و مشکل شما باخبر بوده است و می‌تواند مشکل را با مهماندارها در میان بگذارد.

۹-شناسایی ترس خود

شاید این ترس، ریشه در کودکی شما داشته باشد و یا دیدن صحنه‌ای ناگوار شما را مبتلا به ترس از پرواز کرده باشد. به هر صورت دلیل هر چه باشد می‌بایست ریشه یابی شود. چرا که با این کار راحت‌تر می‌توان ترس را از بین برد.

۱۰-صحبت با مهماندارها

مهماندارهای درون هواپیما برای این گونه مواقع قرار گفته‌اند تا بتوانند به سرنشین کمک هرچند کوچکی داشته باشند. اگر هیچ کدام از راه‌های قبل به کاهش میزان استرس شما کمک نکرد با مهماندار صحبت کنید. با او درباره ترس خود و سؤال‌هایی که درباره پرواز دارید گفتگو کنید. این کار به مرور زمان از استرس و اضطراب شما می‌کاهد و اگر مسیر کوتاه باشد قطعاً تا پایان این کار به مقصد نهایی خود رسیده‌اید.

۱۱-پرهیز از کافئین

همان طور که می‌دانید مصرف کافئین و نوشیدنی‌هایی که حاوی این مواد هستند می‌تواند استرس را چند برابر کند. از این رو بهتر است قبل از پرواز از مصرف چنین نوشیدنی‌هایی خودداری کنید.

۱۲-خودداری از تماشای هر چیزی

برخی از فیلم‌ها و عکس‌ها و حتی آهنگ‌ها به‌گونه‌ای هستند که می‌توانند میزان استرس و ترس را افزایش دهند. به طور مثال اخبار مربوط به سقوط هواپیما از جمله مواردی است که به شدت شما را درگیر می‌کند و از طرفی فوبیا را چندین برابر می‌کند. پیشنهادی که ما برای شما داریم آن است که در پرواز و قبل از پرواز، شبکه‌های اجتماعی را بررسی نکنید و با خیالی آسوده سفر کنید.

۱۳-کنار گذاشتن ترس از پرواز

درست است که رها کردن ترس به صورت یکباره ممکن نیست. شما هم برای کنار گذاشتن ترس از پرواز نمی‌توانید در دفعه اول پرواز طولانی را انتخاب کنید. اما می‌توانید به صورت پله‌پله از میزان ترس خود بکاهید و با پروازهای کوتاه و ایمن این کار را شروع کنید. فراموش نکنید که قبل از رفتن به داخل هواپیما در ذهن خود سناریو امنی را تصور کنید تا در حین پرواز ذهن به صورت خودکار احساس ایمنی کند.

نشانه‌های ترس از پرواز چیست؟

افرادی که ترس از پرواز دارند در هنگام پرواز و یا حتی قبل از آن استرس و اضطراب زیادی را تحمل می‌کنند. این دسته از افراد تا حد زیادی از سفرهای هوایی اجتناب می‌کنند، اما در گاهی مواقع ناچار به سفرهای هوایی هستند که باعث ناراحتی و استرس زیادی برایشان می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده هنگام بر خواستن، فرود آمدن، برخورد با تور بالانس از لحظات پراسترس برای این دسته از افراد است که با تمرین‌های فوق تا حد زیادی استرس آنها قابل کنترل است.

ناگفته نماند افرادی که دارای فوبیا پرواز هستند ممکن با حملات پانیک، حالت تهوع، سردرد، تنگی نفس، گرفتگی عضلانی … روبرو شوند. البته این مورد بیشتر برای افرادی است که اضطراب اجتماعی بسیار بالایی را تحمل می‌کنند.

غلبه بر ترس از پرواز شدید 

افرادی که ترس زیادی دارند در واقع دارای فوبیا هستند و در شرایط بسیار کمی می‌توانند از هواپیما در سفر خود استفاده کنند. این دسته از افراد برای برطرف کردن استرس و هم چنین از بین بردن آن، به روش‌های دیگری نیاز دارند. چرا که در بیشتر مواقع روش‌های فوق بر روی آنها جوابگو نیست و نمی‌تواند تأثیری داشته باشد. در ادامه به روش‌های از بین بردن ترس از پرواز برای افراد با ترس بیشتر می‌پردازیم. اگر شما هم جز این دسته از افراد هستید پیشنهاد می‌کنیم راه‌های غلبه بر ترس که در زیر آمده است را دنبال کنید.

با یک متخصص در تماس باشید

اگر میزان استرس شما به حدی است که زندگی شما و اطرافیانتان را مختل کرده است بهتر است با یک روان‌شناس یا تراپیست در تماس باشید. چرا که تنها این افراد هستند که می‌توانند به صورت تخصصی ریشه این ترس را پیدا کنند و در جهت برطرف کردن آن گام‌های اصولی بردارند.

قرص مصرف کنید

قبل از هر چیز لازم است بدانید که مصرف قرص به صورت دلخواه می‌تواند عوارض زیادی را داشته باشد. و اینکه تنها مشکلی را حل نکند بلکه شرایط شما را هم بدتر کند. پس قبل از مصرف قرص حتماً با پزشک و متخصص مشورت کنید. قرص‌های ضد اضطراب و خواب اور زیادی هستند که می‌توانند استرس پرواز را کم تر کنند.

از هر پرواز تجربه‌ای به دست آورید

قرار گرفتن در معرض این ترس، می‌تواند به مرور زمان بر ترس، غلبه کند. هر پرواز به شما کمک می‌کند که درسی از آن بگیرید و در پرواز دیگر از آن استفاده کنید. این تجربه‌ها بی فایده نیستند بلکه می‌توانند بسیار مؤثر و مفید واقع شوند.

سخن نهایی

در این مقاله سعی کردیم به صورت کلی درباره فوبیا از پرواز و ترس از هواپیما صحبت کنیم. همان طور که به آن اشاره کردیم ترس از هواپیما نشانه‌هایی دارد که ممکن است فرد را از بسیاری امکانات محروم کند. خوشبختانه راه‌هایی برای غلبه به این ترس وجود دارد که با توجه به میزان ترس و فوبیا می‌توان آنها را انجام داد. در مطالب فوق به طور کامل به این روش‌ها پرداختیم که برخی از آنها تنفس عمیق، ننشستن در کنار پنجره، صحبت با مهماندارها و … بود. البته افرادی که از میزان ترس بیشتری برخوردار هستند بهتر است که این مسئله را با روانشناس در میان بگذارند تا ریشه اصلی این ترس شناسایی شود. امیدواریم که مطالب فوق برای شما مفید و مؤثر واقع شده باشد. فراموش نکنید که در انتها نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید.

علت ایجاد ترس از پرواز؟

به طور کلی ترس از پرواز یا همان آئروفوبیا، با دلیل خاصی برای فرد ایجاد نمی شود. اما پس از بررسی هایی که بر روی افراد درگیر ترس از پرواز انجام شد، برخی از محرک ها برای افزایش میزان ترس شخص از پرواز ارائه شده است که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:

• برخی از افراد از زمان برخاستن هواپیما و سپس فرود آمدن آن هراس دارند که می تواند به ترس کلی از پرواز منتهی شود.
• افراد درگیر آکروفوبیا یا همان ترس از ارتفاع نیز، ممکن است به علت ارتفاع زیاد هواپیما از سطح زمین، درگیر آئروفوبیا شوند.
• در برخی از موارد، افراد اخبارهایی در رابطه با سقوط هواپیما، خشونت در هواپیما، سرقت هواپیما و… به گوششان خورده است که می تواند منجر به ایجاد ترس از پرواز برای شخص شود.
• افرادی که درگیر کلاستروفوبیا یا همان ترس از فضاهای بسته هستند، بیشتر در معرض آئروفوبیا قرار می گیرند؛ چرا که هواپیما نیز یک محیط بسته محسوب می شود و حضور در آن برای افراد درگیر کلاستروفوبیا می تواند آزار دهنده باشد.
• افرادی که اضطراب اجتماعی دارند و از قرار گیری در محیط های شلوغ هراسانند، بیشتر در معرض ابتلا به ترس از هواپیما قرار می گیرند.

علائم فیزیکی ترس از پرواز یا آئروفوبیا:

به طور کلی افرادی که آئروفوبیا دارند، زمانی که با هواپیما پرواز می کنند و در برخی از افراد حتی زمانی که به پرواز با هواپیما فکر می کنند، احساس اضطراب و استرس شدیدی را تجربه می کنند. ترس از پرواز در موارد حاد، می تواند با علائم فیزیکی نیز همراه باشد که در ادامه به معرفی این علائم می پردازیم:

• احساس لرز در دستان و یا بدن
• ایجاد مشکلات گوارشی
• سرگردانی
• حالت تهوع و در برخی از موارد استفراغ
• احساس خفگی
• ایجاد مشکلات تنفسی
• تنگی نفس شدید و یا خفیف
• برافروختگی صورت
• تحریک پذیری شدید
• افزایش میزان ضربان قلب یا همان تپش قلب
• عرق کردن
• سردرد و سرگیجه
• حملات پانیک
• گرفتگی عضلانی

منبع:

clevelandclinic

verywellmind

سوالات متداول

 ترس از هواپیما به چه دلیل رخ می دهد؟

ترس از هواپیما به دلایل متعددی می تواند در افراد رخ دهد. برخی از افراد به دلیل ترس های دیگری مانند ترس از ارتفاع، ترس از مرگ یا ترس از فضاهای سربسته، از هواپیما فراری اند. برخی دیگر ممکن است به دلیل داشتن تروماهای مرتبط با هواپیما مانند تجربه سقوط با هواپیما یا مرگ یکی از عزیزان در یک حادثه هوایی، به این ترس دچار شده باشند. در بسیاری از از موارد این ترس، تنها یک اضطراب مقطعی است و همیشه در ابتدای پرواز وجود دارد و پس از چند دقیقه رفع می شود.

 ممکن است ترس از هواپیما به درمان با داروهای اعصاب و روان نیاز داشته باشد؟

در اغلب موارد ترس از هواپیما با احساسات منفی فرد مرتبط است و ممکن است پس از چند بار تجربه پرواز، از بین برود. در صورتی که این ترس مخل زندگی عادی فرد شود و علائم شدیدی را در فرد ایجاد کند، می تواند با استفاده از روان درمانی، رفع شود. استفاده از داروها اغلب در مواردی تجویز می گردد که ترس از هواپیما، ناشی از اختلالات دیگری همچون اختلال اضطراب و… باشد و این تشخیص بر عهده درمانگر است.

 آیا مواری مانند مدیتیشن و یا ذهن اگاهی در لحظه پرواز نیز می تواند ترس را کنترل باشد؟

بله کاملا، یکی از تکنیک های پیشنهادی بسیاری از درمانگران، استفاده از ذهن آگاهی و مدیتیشن در هنگام پرواز است. این کار می تواند علاوه پرت کردن حواس و تغییر مرکزیت تمرکز فرد، به کاهش استرس و آرام شدن عضلات فرد نیز کمک کرده و تجربه مثبتی را رقم بزند.