ترس از مرگ
ترسهایی که در زندگی انسان وجود دارند به دودسته سالم و ناسالم تقسیم میشوند. ترسهای سالم نه تنها در زندگی، آثار منفی ندارند بلکه باعث عمل محتاطتر میشود. در مقابل ترسهایی که ناسالم هستند در زندگی انسان آثار بسیار منفی را به جا میگذارند. در برخی از مواقع دیده شده است که ترسهای ناسالم باعث مختل شدن زندگی انسان میشوند. از این رو شناسایی و درمان آنها امری ضروری و واجب است. ترس از مرگ، ترسی شایع است که در میان افراد وجود دارد اگر این ترس در شدت بالایی باشد بی شک جز ترسهای ناسالم محسوب میشود که در ادامه بیشتر درباره آن میپردازیم.
این محتوا توسط دکتر شقایق درویشی مطالعه و تایید شده است (این محتوا جهت آگاهی شما نسبت به ترس از مرگ نوشته شده است و هر گونه اقدامی ممکن است تاثیرات متفاوتی داشته باشد و باید زیر نظر مشاور باشد.)
راهکارهای درمان ترس از مرگ
از آنجایی که فرار از مرگ امکانپذیر نیست تنها میبایست با روشهای مختلف به کاهش این ترس بپردازیم. در ادامه به روشها و راهکارهایی اشاره میکنیم که میتواند کمک زیادی به اضطراب و استرس ما در این ترس کند.
صحبت کردن با دیگران درباره ترس از مرگ
طبق تحقیقات انجام شده صحبت کردن درباره ترسهایمان با دیگران میتواند کمک زیادی به ما کمک کند. شاید این کار به طور کامل نتواند ترس ما را از بین ببرد اما تا حد زیادی استرس و اضطراب را از دوش ما برمیدارد. نکتهای که قابل باید به آن توجه کنیم انتخاب فرد مناسب است. برای صحبت کردن درباره ترسهایمان بهتر است با افرادی صحبت کنیم که قابل اطمینان و اعتماد هستند. چرا که این افراد علاوه بر اینکه میتوانند باعث کاهش اضطراب و استرس شوند میتوانند در جهت تغییر رفتار شما آگاه باشند.
به گفته مالی فریدنفلد ممکن است بخواهید علاوه بر صحبت کردن با دوستان و نزدیکان با روانشناس و تراپیست هم در باره ترس خود صحبت کنید. زمانی که میزان این ترس بسیار بالا باشد انجام این کار نه تنها مفید بلکه لازم و ضروری است.
استفاده کردن از تکنیکهای ذهن آگاه
در برخی از مواقع ترسها به همراه افکار وسوسهانگیز در فکر به وجود میآیند. اگر فرد به خوبی نتواند ذهن خود را کنترل کند به راحتی ترس شدت پیدا میکند و عواقب جدی را به وجود میآورد. در واقع با فرار از افکاری که ممکن است به وقوع بپیوندد مشکلی حل نخواهد شد. روشهای ساده آرام سازی مانند تنفس عمیق و آرام، کمک میکنند افکار منفی از ذهن عبور کنند.
برای انجام تکنیک آرام سازی میتوانید مراحل زیر را انجام دهید.
1-ابتدا در محلی قرار گیرید که احساس راحتی کنید و هیچ چیز و یا هیچ شخصی که حواستان را پرت کند در آن مکان قرار ندهید.
2- میتوانید هم به صورت خوابیده و هم به صورت نشسته به انجام تمرین بپردازید. در این تمرین میبایست 4 ثانیه از بینی نفس بکشید و سپس به مدت 7 ثانیه نفس خود را حبس کنید. سپس به مدت 8 ثانیه هوا را از دهانتان خارج کنید.
3- این تنفس را میتوانید تا ده بار انجام دهید به صورتی که تسلط کامل بر روی تنفس خود پیدا کنید.
قرار گرفتن در طبیعت
امروزه شبکههای اجتماعی باعث شدهاند که ترس و اضطراب در زندگی بیشتر شوند. از این رو اگر جلودار آنها نباشیم ممکن است اتفاقات ناگواری را وارد زندگی خود کنیم. قرار گرفتن در طبیعت کمک زیادی به کاهش استرس و اضطراب میکند. حتی اگر در موقعیتی نیستید که به طبیعت بروید با کمک تمرین بالا طبیعت را در ذهن خود تصور کنید. به طور مثال یک گل را در ذهن خود تصور کنید، تمامی گلبرگهای آن را بشمارید و آن را در ذهن خود توصیف کنید. این حرکت نه تنها کمک میکند به طبیعت نزدیکتر شوید بلکه باعث میشود بهمرورزمان افکار وسوسهانگیز را از خود دور کنید.
زندگی در حال
شاید جمله زندگی در حال را زیاد شنیده باشید و از فواید آن آگاه باشید اما هیچگاه به صورت جدی به آن عمل نکردهاید. زندگی کردن در حال کمک میکند تا افکار خود را درگیر آینده یا گذشته نکنید. فکر کردن به آینده یا گذشته میتواند سبب استرس و ترس بیشتر از مرگ باشد. پس با روشهای مختلف و کنترل ذهن خود سعی کنید که تنها به حال فکر کنید و اتفاقات گذشته و آینده را به حال خود بگذارید. زمانی که زندگی در حال را برای خود عادت کنید بی شک ترس و دلواپسی از مرگ در زندگی شما کمرنگتر میشود.
انجام مدیتیشن
مدیتیشن یا مراقبه یکی از تمریناتی است که امروزه بسیار رواج پیدا کرده است. با این حال هنوز افراد زیادی هستند که درباره آن آگاهی زیادی ندارند. قبل از هر چیز لازم است بدانید که مدیتیشن یا مراقبه به کنترل ذهن شما کمک زیادی میکند و رفتهرفته باعث میشود که زندگی آرام و زیباتری را داشته باشید. در حالت کلی مدیتیشن از فواید زیادی برخوردار است که تقریباً برای زندگی هر شخصی واجب است. به شما پیشنهاد میکنیم برای کنترل ترس خود حتماً از مدیتیشن کمک بگیرید و در صورت نیاز تحقیقات بیشتری در مورد آن انجام دهید.
دارو درمانی ترس از مردن
برخی از افراد به گونهای دچار این نوع فوبیا هستند که با هیچ راهکاری نمیتوان ترس آنها از مرگ را کاهش داد. تنها راهی که برای این دسته از افراد باقی میماند استفاده از روشهای دارودرمانی است. البته انجام این روش تنها با مراجعه به پزشک امکانپذیر است. پزشک با توجه به میزان فوبیا فرد، داروهایی را تجویز میکند تا شدت این فوبیا به گونهای کنترل شود تا بر روی زندگی وی تأثیر زیادی نگذارد.
چه کسانی از مرگ میترسد؟
طبق تحقیقات انجام شده ترس از مرگ در هر سن و جنسیتی وجود دارد. از این رو نمیتوان این نوع ترس را تنها به یک دسته از افراد محدود کرد. اما زنان نسبت به افراد دیگر بیشتر به این ترس اقرار میکنند. شاید مردان هم به اندازه زنان از مرگ ترس داشته باشند اما به دلیل شخصیتی که دارند کمتر به آن اعتراف میکنند. ناگفته نماند که افراد مریض گاهی بیشتر از هر فرد سالمی دچار این ترس میشوند و خود را میبازند. در این شرایط اطرافیان میبایست به بیمار یا شخص دارای ترس از مرگ دلداری دهند و وی را از آن ترس دور کنند. در صورت تشدید این ترس بهتر است که با پزشک در میان گذاشته شود.
این نوع ترس ممکن است به هر دلیلی در یک شخص به وجود آید. نکتهای که مهم است آن است که فرد به خود کمک کرده و جلودار تشدید آن شود.
ترس از مرگ در کودکان:
بر خلاف تصور بسیاری از افراد، ترس از مرگ تنها مختص بزرگسالان نیست؛ بلکه کودکان نیز ترس از مرگ را تجربه می کنند. در واقع ترس از مرگ را بخشی از روند طبیعی رشد کودکان می دانند که عموما این ترس را با پرسیدن سوالاتی در رابطه با زمان مرگ خود و یا خانواده، مطرح می کنند.
شناسایی ترس از مرگ در کودکان امری بسیار پیچیده بوده و تشخیص آن راحت نیست. همچنین لازم به ذکر است که کودکان، به اندازه انسان های بالغ درک صحیحی از مفهوم مرگ ندارد، در صورت فکر کردن به مرگ و یا در برخی از موارد مواجهه شدن با آن، درگیر مشکلات گوناگون روانی و رفتاری می شوند.
به طور کلی ترس از مرگ در کودکان تا حدود شش ماه کاملا طبیعی بوده و جزوی از روند طبیعی تکامل کودک محسوب می شود؛ اما اگر کودک مدت زمان بیشتری را درگیر این ترس باشد، لازم است که وی با مشاور و یا روانشناس کودک در ارتباط باشد و این ترس ریشه یابی شود و در نهایت روانشناس کودک با کمک والدین، درصدد بر طرف کردن آن باشند.
علائم ترس از مرگ
افرادی که دچار ترس از مرگ هستند دارای علائم خاصی هستند. البته این بدین معنا نیست که همه افراد دارای علائم هستند. بلکه در برخی از افراد مبتلا به ترس از مرگ به صورت مقطعی علائم پدید میآید. به صورت کلی این علائم شامل حمله پانیک، استرس، اضطراب، بالا رفتن تعریق، ضربان قلب غیر عادی، خشم، ناراحتی، احساس گناه و … میشود.
بنا بر شخصیتی که فرد دارد ممکن است تنها یک نوع از علائم را داشته باشد و یا اینکه تمامی علائم را به همراه هم داشته باشد. به هر صورت نمایش علائم در هر فرد بنا بر موقعیت و شرایطی که دارد کاملاً متفاوت است.
دلایل ابتلا به ترس از مرگ
عوامل مختلفی وجود دارد که این نوع فوبیا را در یک شخص به وجود میآورد. برخی از افراد به دلیل شناخت اشتباه دین و خدا این گونه تصور میکنند که بعد از مرگ، زندگی نامعلوم و ترسناکی دارند. از این رو دچار ترس از مرگ میشوند و این ترس روزبهروز شدت بیشتری پیدا میکند. در ادامه به افرادی اشاره میکنیم که احتمال مبتلا شدن به ترس از مرگ را بیشتر دارند.
زمانی که ترس از مرگ به فوبیا تبدیل می شود و از حالت نرمال خود جدا می شود، فرد مدام احساس غم و اندوه بسیاری را تجربه می کند که برای تسکین دادن به غم و اندوه خود، فعالیت هایی انجام می دهد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:
- افرادی که درگیر تاناتوفوبیا یا همان ترس از مرگ هستند، از حضور پیدا کردن در موقعیت های خطرناک اجتناب می کنند و در صورت قرار گیری ناخواسته در چنین موقعیت هایی احساس ترس و اندوه بسیاری را تجربه می کنند.
- این دسته از افراد در طول مسیر زندگی شخصی خود، بیش از حد و بیشتر از بقیه انسان های عادی از مردن هراس دارند.
- همچنین از دیگر علائمی که افراد درگیر تاناتوفوبیا دارند، می توان به احساس استرس، اضطراب و ترس در زمان فکر کردن به مرگ اشاره کرد.
به علاوه لازم به ذکر است که ترس از مرگ یک اختلال اضطرابی محسوب می شود که با علائمی نظیر موارد زیر همراه است:
- احساس خستگی مفرط
- بی خوابی و اختلال خواب
- افزایش میزان ضربان قلب
- تنگی نفس
- احساس حالت تهوع و در برخی از موارد استفراغ
- سردرد و سرگیجه
عدم سلامتی:
افرادی که دچار یک بیماری هستند و یا با عدم سلامتی روبرو هستند ناخواسته بیشتر از افراد دیگر به مرگ فکر میکنند. این دسته از افراد زمانی که به مرگ فکر میکنند با آیندهای نامناسب و حیران روبرو میشوند که این امر سبب اضطراب و استرس در آنها میشود.
جنسیت:
هم زمان و هم مردان هر دو میتوانند به این فوبیا دچار شوند. اما طبق تحقیقات انجام شده زنان با توجه به شخصیت حساسی که دارند بیشتر در معرض مبتلا به این ترس هستند.
بالا بودن سن والدین:
زمانی که والدین در سن بالا باشند فرزندان بیشتر احساس خطر میکنند. این دسته از افراد به نسبت تعداد بیشتری مبتلا به خود جذب میکند. چرا که همیشه نگرانی و وابستگی فرزندان به والدین وجود دارد.
سن:
طبق تحقیقات انجام شده سن در مبتلا شدن به ترس از مرگ تأثیر زیادی دارد. معمولاً افراد در دهه دوم زندگی خود بیشتر دچار این ترس میشوند و سپس با بالا رفتن سن، ترس از مرگ کاهش مییابد.
ترس از مرگ در سالمندان:
ترس از مرگ در سالمندان نسبت به سایر گروه سنی، شایع تر است؛ چرا که اکثر افرادی کهولت سن دارند، درگیر بیماری های گوناگون هستند که این امر می تواند منجر به ایجاد ترس از مرگ در سالمندان شود.
همچنین سالمندان با شنیدن خبر مرگ هم سن و سال های خودشان، ممکن است این احساس را تجربه کنند. به علاوه بسیاری از سالمندان زمان زیادی را به تنهایی سپری می کنند و ممکن است که مدام به مرگ فکر کنند و در نهایت درگیر ترس از مرگ شوند.
در صورتی که سالمندان درگیر این نوع ترس شوند، ممکن است در زندگی آن ها، خلل ایجاد شود؛ چرا که برای اجتناب از مرگ، ممکن است درگیر اختلال های مختلف نظیر افسردگی و استرس و اضطراب شوند.
انواع مختلف ترس از مردن
ترس از مرگ در انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام از یک ریشه خاص منشأ گرفته است. یکی از شایعترین نوع ترس، ترس از ندانستن است. در واقع هیچ شخصی نمیتواند نسبت به مرگ اطلاعات دقیقی را منتقل کند. از این رو این ندانستن و حیرانی سبب وحشت و ترس افراد میشود.
انسان همیشه در تلاش است تا زندگی خود را همان گونه که میخواهد کنترل کند. اما مرگ جز مواردی است که هیچ گاه کنترل آن به دست انسان نیست. به همین دلیل این عدم کنترل باعث میشود تا شدت ترس در افراد بیشتر شود.
قطعاً ترس از دست دادن عزیزان، دوستان، خانواده، خویشاوندان همیشه و همیشه ترسناک بوده و است. این امر گاهی باعث میشود تا ترس نبود این افراد در وجود آدمی ریشه کند و در نهایت تبدیل به یک فوبیا شود.
تابهحال هیچ شخصی اطلاعات دقیقی را از مرگ به انسانها منتقل نکرده است. هر چیزی که وجود دارد تنها یک فرضیه و تحقیق است. از این رو ترس از ترسناک بودن مرگ یکی از عاملهای به وجود آمدن این فوبیا است. افرادی که به این فوبیا دچاراند نگران هستند که مرگ وحشتناکی را تجربه کنند و با زجر و وحشت این جهان را ترک کنند.
چه زمانی ترس از مرگ به یک اختلال تبدیل می شود؟
به طور کلی تمامی افراد تا حدی از مرگ می ترسند. اما این سوال پیش می آید که این ترس و اضطراب چه زمانی تبدیل فوبیا و یک اختلال می شود؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت که ترس از مرگ و مردن، تا زمانی عادی و طبیعی است که در زندگی شخصی فرد دخالتی نداشته باشد و روند زندگی عادی شخص را مختل نکند.
در برخی از افراد، این ترس به حدی زیاد می شود که می تواند کلیت زندگی شخص را در برگیرد. در این صورت فرد برای رسیدن به خواسته ها و اهداف خود تضعیف می شود و مدام احساس ناراحتی بسیاری را تجربه می کند. همچنین اگر ترس از مرگ تبدیل به نوعی فوبیا شود، فرد درگیر انواع وسواس ها می شود که این امر می تواند پایه های ابتلا به سایر اختلال های وسواس را در شخص بنا کند.
اگر احساس ترس از مرگ در شما، به قدری افزایش پیدا کرده است که در روند زندگی شخصی شما در روابط، محیط کار، محیط منزل، در جمع های مختلف و… تداخلی ایجاد کرده است؛ باید برای جلوگیری از پیشروی آن به روانشناس و یا مشاور مراجعه کنید.
سخن نهایی
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل در مورد ترس از مرگ صحبت کنیم و از دیدگاههای مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم. فراموش نکنید که اگر علائم این نوع ترس را دارید بهتر است هر چه زودتر آن را جدی بگیرید و با انجام راهکارهای مختلف، سعی در از بین بردن آن داشته باشید. توجه نکردن به این ترس میتواند روزبهروز شدت آن را بیشتر کند و در نهایت عواقب زیان باری از جمله اختلال در زندگی و روح و روان و بروز افسردگی را داشته باشد. اگر شما هم به این ترس دچار بودهاید و آن را تجربه کردهاید نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید تا دیگران هم از آنها استفاده کنند. امیدواریم که این مطالب برای شما مؤثر و مفید واقع شده باشد. در نهایت این مقاله را با دوستان و نزدیکان خود به اشتراک بگذارید تا دیگران هم اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنند.
منابع:
سؤالات متداول
آیا همه افرادی که دچار ترس از مرگ هستند میبایست دارو مصرف کنند؟
خیر. هر شخص با توجه به شدت فوبیایی که دارد میبایست یک راه درمانی را پیش گیرد.
چه افرادی برای از بین بردن این نوع ترس میبایست به پزشک مراجعه کنند؟
افرادی که از شدت زیادی در این ترس برخوردارند میبایست برای حل فوبیا و ترس خود حتماً به پزشک مراجعه کنند.
چگونه میتوان ترس از مرگ را در زندگی کاهش داد؟
راههایی مانند آگاهی از مرگ، انجام مدیتیشن و … میتواند در کاهش این فوبیا مؤثر باشد.
آیا فوبیا ترس از مرگ قابل از بین بردن است؟
بله. اگر به شیوههای درست درمان شود بهمرورزمان این فوبیا از بین خواهد رفت.
آیا ترس از مرگ قابل کنترل است؟
بله. راههایی که در مطالب فوق به آن اشاره کردیم همگی در جهت کنترل ترس از مرگ است.
باسلام از اینکه مطالب بسیار مفید و درخور توجه برای عموم مردم گذاشته آید بی نهایت متشکرم امیدوارم خداوند منان برای شما عزیزان عمر با برکت وباعزت بدهد انشاالله
سلام خدمت دوستان ، بسیار مفید بود ،من خودم بعد از انجام اعمال کمک باروری و مصرف داروهای هورمونی چند بار دچار حمله پانیک شدم که تحقیق درمورد اون کمی حالمو بهتر کرد چون اوایل نمی دونستم حمله است فکر میکردم دارم میمیرم و فشارم به شدت بالا میرفت هنوز هم ترس از مرگ در من هست به دنبال خدا باوری رفتم اما ترس از ماورا هم به ترس قبلی اضافه شد اما دارم تلاش میکنم که بتونم هردو رو کنترل کنم
سلام دکتر جان وقت بخیر
طولانی نشه، من ۲۰ سال ورزشکارم، به صورت پیوسته، رزمی، ۲۷ سالمه، سه هفته پیش اومدیم مشهد زیارت، ی باشگاهیم پیدا کردم ک تمرین کنم، شب قبلش خوابم نبرد تا صبح بیدار بودم برای همین گفتم برم قهوه بخورم تا انرژی داشته باشم برای تمرین، اصلا اهل قهوه نبودم، دو تا استکان قهوه سنگین سفارش دادم خوردم، با اینکه فروشنده گفت دوزش خیلی سنگینه، تمربن کردم، برگشتم خونه، مجدد خوابم نبرد تا صبح، یعنی دو شبانه روز بیدار بودم، خلاصه روز بعد صبح، یهو ضربان قلبم دقیقا بعد از رابطه با همسرم رفت بالای ۲۰۰، در صورتی که در حالت عادی بین ۶۰ تا ۷۰ نوسان میکنه چون ورزشکارم، خلاصه وحشت عجیبی رو تجربه کردم، اشهدم رو خوندم گفتم الان میمیرم، خلاصه اورژانس اومد و بعدش رفتم پیش دو سه تا فوق تخصص قلب و کلی آزمایش قلب انجام دادم همشون گقتن قلبت عین ساعت کار میکنه، عین قلب نوزاد اوکیه و گفتن بخاطر قهوه و بی خوابی بوده… خلاصه بخیر گذشت، اما ازون روز تا الان، یعنی این سه هفته، شبا تا میام سرمو میذارم رو بالش فکرای عجیب میاد به ذهنم که نکنه تو خواب سکته قلبی کنم بمیرم، یا وسط روز یهو ناخواستهنین افکاری میاد به ذهنم و سریع ضربان قلبم کمی میره بالا و ی لرزی تموم وجودمو میگیره و حس میکنم دارم میمرم در صورتی که همه چی اوکیه، فشارمم کمی میاد پایین، رفتم دکتر عمومی آلپرازولام ۰.۵ داد شبی یکی گفت بخور، شبا میخوردم تا خوابم ببره، اما الان بعد دو سه هفته مصرف، در طی روز بی حالم، انرژی ندارم، انگار دست و پاهام جون نداره، سست شده، تعادل ندارم انگار… این قضیه بدجوری رو زندگیم تاثیر گذاشته، اعصابمو خورد کرده، از تمرین و کار و … افتادم
الان هم ساعت ۴ صبح هست، بدنم لرز پیدا کرده، پاهام عرق کرده، از استرس و اضطراب و ترس، کلافه شدم دکتر، البته امشب گفتم قرص نخورم تا معتادش نشم که تا الان خوابم نبرد، لطفا کمکم کنید بگید چیکار کنم که این افکار دور بشن ازم، ممنونم ازتون.
سلام وقتتون بخیر باید به صورت دقیق تر بررسی بشه که چه دلایل زمینه ای میتونه داشته باشه این افکار
دوستان و عزیزان بخدا ته این حس و حال هیچی نیست
فکروخیال زیاد نکنید من ۵ ماه دچارش بودم و هر ثانیه به فکر مرگ بودم ولی تموم شد..بزنید بیرون روی چمن راه برید..بازی کودکان رو توی پارک تماشا کنید..چادر ببرید یشب تا صبح باخانواده تو پارک محلتون بخوابید..ادمای منفی زندگیتون رو حذف کنید..درد توی شکم یا سرتون همش تلقین هستش توی این شرایط همش فک میکنید قلب و مغز و معده تون درد میکنه یا فک میکنید ریه هاتون داغون شده چون نفس تنگی هم میاد سراغتون ولی همش تلقینه هیییچییی نیست…فک نکنید تنهایید و هیچکس دردتون رو نمیفهمه اینها همش از ضعیف بودن جسمتون هستش خودتون رو تقویت کنید ورزش کنید
سلام من فشار خون دارم بستگان نزدیک من بخاطر این بیماری فوت شدن از لحاظ خوراکی خیلی رعایت می کنم ولی استرس زیاد باعث میشه فشار خونم بالا بره
میشه راهنمایی کنید ممنون میشم.
درسته که خود مرگ بالاخره سختی و دشواری دارد چون هر چی باشه از جایی که سالیان زیادی در آن بودیم دل می کنیم و مثل نوزادی که از شکم مادرش جدا می شود این مرحله بسیار راحت هم نخواهد بود ولی این ترس معمولا بعد از تفکر درباره ی زندگی پس از مرگ برای من پیش می آید و بیشتر هم تفکر در زمینه ی حسابرسی به اعمال و یا جایگاهی که خواهم داشت . و هر چه بیشتر فکر می کنم بیشتر می ترسم