اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت نمایشی یا Histrionic personality disorder نوعی اختلال روانی می باشد که در آن شخص مبتلا سعی می کند به هرنحوی توجه دیگران را به خود جلب نماید و به هر قیمتی که سعی دارد تا در مرکز توجهات قرار بگیرد .

شخص مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی از هر ابزار و امکاناتی استفاده می کند تا مورد پذیرش اطرافیان قرار بگیرد و همین علت باعث می شود تا  شخصیت آنها به شدت تحت تاثیر اطرافیان قرار بگیرد .

این محتوا توسط دکتر شقایق درویشی مطالعه و تایید شده است. این محتوا جهت آگاهی شما نسبت به شخصیت نمایشی نوشته شده است و هر گونه اقدامی ممکن است تاثیرات متفاوتی داشته باشد و باید زیر نظر مشاور (ارتباط سریع با مشاور: ۰۲۱۸۸۲۱۷۰۸۸) باشد.

علائم و نشانه های اختلال شخصیت نمایشی :

همانطور که گفته شد افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی به طور مداوم تمایل دارند تا در مرکز توجهات عام قرار بگیرد و در صورت نبود این توجهات ، احساس غمگین بودن یا افسردگی می کنند .

علائم و نشانه های مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی به چند دسته تقسیم می شوند :

  • به شدت تحت تاثیر احساسات خود هستند و احساسات آنان بسیار سریع ولی عمیق بروز می یابد .
  • به طور مداوم سعی میکنند تا از ظاهر خود به عنوان ابزاری برای توجه استفاده کنند .
  • روابط آنان با آشنایان و حتی دوستان جدید به شدت از صمیمیت خاصی برخوردار است .
  • وقتی در کانون توجهات نیستند بسیار احساساتی می شوند .
  • دارای عقاید سست و بسیار منعطف می باشد .
  • وقتی انتقادی از طرف شخصی به آنها گفته می شود ، اکثر اوقات پاسخی با عصبانیت و خشم از خود نمایش می دهند .
  • غالبا تاییدگر هستند و سعی می کنند موجب رنجش دیگران نشوند .
  • صبر و شکیبایی ندارند و اکثرا واکنش های کودکانه از خود بروز می دهند .

شخصیت نمایشی

مشکلات مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی :

افرادی که با اختلال شخصیت نمایشی دست و پنجه نرم می کنند در زندگی خود با مشکلات و درد سرهایی همراه هستند که کمتر کسی درک درستی از آنان دارد .

این افراد به تغییرات اعتیاد دارند و سعی می کنند تا با اعمال تغییرات بیش از حد به رضایت شخصی برسد و برای همین مرتبا دوستان و شغل خود را عوض می کنند و هر دفعه با نارضایتی بیشتری دست به این تغییرات می زنند .

به همین علت نمی توانند روابط عاشقانه و عاطفی طولانی مدتی را تجربه کنند .

محیط و دور و اطرافیان می توانند به راحتی زمام امور را از دست این افراد در بیاورد و به راحتی با دست گذاشتن بر روی احساسات آنان به اصطلاح “سرشان را کلاه بگذارند ”

اختلال شخصیت نمایشی به آن دلیل که احساسات فرد را در اختیار دیگران قرار می دهد باعث میشود تا آنان با اختلالات روانی متعددی مثل افسردگی (تشخیص با تست افسردگی) ، نا امیدی ، احساس گناه و ….. درگیر نماید .

اختلالات اضطرابی ؛ حدود 35 تا 52 درصد مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی با اختلال استرس و اضطراب نیز در جنگ هستند .

اختلال اشتها ؛ حدود یک سوم مبتلایان به اختلال اشتها و خوردن نیز با اختلال شخصیتی مشترک که به نوعی زیر مجموعه اختلال شخصیت نمایشی است دست و پنجه نرم می کنند .

تشخیص اختلال شخصیت نمایشی:

برای تشخیص اختلال شخصیت نمایشی، آزمایش خاصی وجود ندارد که با استفاده از آن ابتلا فرد به اختلال شخصیت نمایشی را سریعا رد و یا تایید کرد.

از این رو، درمانگر و یا روانشناس، تاریخچه پزشکی شخص را به صورت کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد، سپس با انجام معاینات جسمانی و همچنین برگزاری جلسات مشاوره و ارزیابی کامل رفتارهای فرد، می کوشد که وجود اختلال شخصیت نمایشی را در شخص مورد نظر رد و یا تایید کند.

لازم به ذکر است که تشخیص اختلال شخصیت نمایشی، کمی دشوار می باشد؛ چرا که فرد بیمار به این قضیه باور ندارد که ممکن است درگیر این اختلال شده باشد و برای درمان این اختلال نیازمند کمک یک روانشناس است. به همین علت کار پزشک مورد نظر در تشخیص اختلال شخصیت نمایشی تا حدی دشوار است.

در صورت تشخیص اختلال شخصیت نمایشی، روانشناس می کوشد که با در نظر گرفتن علائم، سوابق و رفتارهای بیمار، میزان پیشروی اختلال شخصیت نمایشی را مشخص کند و بر اساس آن از راهکار درمانی مناسبی استفاده می کند.

 

چه افرادی در معرض ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی هستند ؟

حدود 1.8% درصد از جمعیت جهان با این اختلال زندگی می کنند و از این آمار پیداست که این اختلال یکی از شایعترین اختلالات حوزه روانشناختی می باشد .

بیش از دو سوم این جمعیت را زنان تشکیل می دهد و این جمعیت بزرگ هر قشری اعم از زن و مرد و کودک و جوان و میانسال را خود جای می دهد .

اما به طور کلی می توان گفت زمینه های این اختلال روانی از کودکی در مبتلایان بوجود می آید اما در هر سنی می تواند تشدید شود و خود را نمایان کند .

 

اختلال شخصیت نمایشی در کودکان

اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک بعضاً در کودکان هم دیده می‌شود؛ اگرچه این اختلال در کودکان، نسبتاً نادرتر از بزرگسالان رخ می‌دهد. در حالی که تشخیص اختلالات شخصیتی در کودکان چالش‌های خاصی دارد، اما برخی از نشانه‌ها و علائمی که در بزرگسالان مشاهده می‌شود، می‌تواند در کودکان نیز وجود داشته‌باشد.

به‌عنوان مثال، کودکی که مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی است، ممکن است اهمیت زیادی به جلب توجه دیگران بدهد و به صورت مداوم تلاش کند تا به وسیله رفتارها و عملکردهای برجسته خود، توجه و تأیید دیگران را به دست آورد. در واقع آن‌ها ممکن است به‌صورت بیش از حد عاطفی و هیجانی عمل کرده و احساس نیاز به توجه بیش از حد دیگران به خود را از طریق همین رفتارهای نمایشی کودکانه بروز دهند.

با این حال، تشخیص اختلال شخصیت نمایشی در کودکان، نیاز به ارزیابی توسط یک تیم متخصص، از جمله روانشناسان و روانپزشکان کودک، و استفاده از ابزارهای ارزیابی مناسب دارد. اهمیت بررسی تاریخچه رفتاری کودک، مشاهدات و تحلیل رفتارها در موقعیت‌های مختلف و ارزیابی تأثیر آن بر زندگی روزمره کودک توسط روانشناس کودک، در این فرآیند بسیار مهم است.

 

اختلالات همزمان با شخصیت نمایشی :

در بین افراد مبتلا به شخصیت نمایشی ، اختلالات دیگری از جمله :

به کررات یافت می شود و برخی متخصصان حوزه بهداشت روان اختلال شخصیت نمایشی را زیر گروه اختلال شخصیت مرزی طبقه بندی می کنند .

درمان اختلال شخصیت نمایشی :

خوشبختانه در مراکز بهداشت روانی و مراکز مشاوره راه حل های متفاوت و گوناگونی برای درمان اختلال شخصیت نمایشی در نظر گرفته شده است و آمار ها و نتایج نشان می دهد که تا حد قابل قبولی درمان این اختلال قابل انجام است . با انتخاب یک روانشناس خوب میتوانید به راحتی این اختلال را درمان کنید .

برخی از روش های درمانی که برای این اختلال موثر بوده اند عبارت است از :

روان درمانی :  شرکت در جلسات مشاوره فردی با هدف کاهش واکنش عاطفی و شناسایی و تغییر دلایل اساسی رشد اختلال شخصیت نمایشی .

گروه درمانی : شرکت در مباحثه های گروهی زنان و مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی .

درمان با نگرش بر روی رابطه ذهن و بدن : با استفاده از مدیتیشن و خود نگری زمینه اصلاح اختلالات روانی برای شخص مبتلا فراهم خواهد شد .

 

چه زمانی به روانشناس مراجعه کنم؟

به طور کلی اگر شما و یا اطرافیانتان، برخی از علائم اختلال شخصیت نمایشی را دارید و این علائم تاثیرات منفی بر روی روند زندگی شما داشته است، زمان آن فرا رسیده است که به روانشناس و یا مشاور مراجعه کنید و علائم و حالاتی که دارید را به صورت کامل برای روانشناس و یا درمانگر، شرح دهید.

سپس درمانگر با به کار گیری روش های مختلف، می کوشد تا این اختلال را شناسایی کند و در نهایت از راهکارهای مناسب برای درمان استفاده کند.

منبع:

healthline

healthdirect.gov.au